Τετάρτη 30 Αυγούστου 2023

ΧΑΡΟΥΚΙ ΜΟΥΡΑΚΑΜΙ , Σε πρώτο ενικό ( 8 διηγήματα , Μάρτιος 2023 )

Ο Μουρακάμι γεννήθηκε στο Κιότο το 1949 επηρεάστηκε από τη δυτική μουσική και λογοτεχνία. Σπούδασε θεατρικές τέχνες σε πανεπιστήμιο του Τόκυο.  Έχει πει ότι εμπνεύστηκε ξαφνικά και ανεξήγητα σε ένα στάδιο ενώ παρακολουθούσε έναν αγώνα μπέιζμπολ...


 Στην πέμπτη συλλογή διηγημάτων του, ο μάγος της παράξενης, αινιγματικής μυθοπλασίας Χαρούκι Μουρακάμι επιστρέφει με μια σειρά από σπαρακτικά οικείες ιστορίες για την αγάπη, τη μοναξιά, την παιδική ηλικία και τη μνήμη, γραμμένες σε πρώτο ενικό, που ισορροπούν δεξιοτεχνικά μεταξύ πραγματικότητας και μη πραγματικότητας, σ' ένα μείγμα μαγικού ρεαλισμού και νοσταλγικής αυτοβιογραφίας.Ονειρικές καταστάσεις, επινοημένα άλμπουμ της τζαζ, μαϊμούδες που μιλάνε και κλέβουν τα ονόματα των γυναικών που αγαπούν, το πάθος για τη μουσική και το μπέιζμπολ, η χαμένη νεότητα και οι εφηβικοί έρωτες: οκτώ μυστηριώδη όσο και φιλοσοφημένα αριστοτεχνικά διηγήματα από τον αδιαμφισβήτητο χρονικογράφο της σύγχρονης αποξένωσης...(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα:  Αφρόκρεμα, Πάνω σ' ένα πέτρινο μαξιλάρι, Ο Τσάρλι Πάρκερ παίζει μπόσα νόβα, With the Beatles, Εξομολογήσεις μιας μαϊμούς από τη Σινάγκαουα, Καρναβάλι, Η ποιητική συλλογή των Γιακούλτ-Σουόλοουζ, Σε πρώτο ενικό

 

1636, γλυπτό με τρεις μαϊμούδες στο ιερό Τοσόγκου

Η μαϊμού που καλύπτει το στόμα της: Iwazaru

Για τον Ιάπωνα φιλόσοφο, η μορφή αυτή αντιπροσωπεύει την ανάγκη να μη διαδίδουμε το κακό.

Έχει να κάνει με την αταραξία και την αυτοσυγκράτηση.

Η μαϊμού που καλύπτει τα αφτιά της: Kikazaru

Οι Ιάπωνες πιστεύουν ότι είναι καλύτερα να κλείνουν τα αφτιά τους σε ορισμένα είδη πληροφοριών προκειμένου να διατηρήσουν την ισορροπία τους.

Η μαϊμού που καλύπτει τα μάτια της: Mizaru

Είναι καλύτερα να μη βλέπουμε, ακούμε ή εκφράζουμε την αδικία.Κλείστε τα μάτια σας στο σκοτάδι και υψώστε το βλέμμα σας προς την πιο φωτεινή, πιο ελπιδοφόρα και πιο σημαντική πλευρά.

«Προσέχετε τα λόγια σας. Καλύψτε τα αφτιά σας σε ό,τι δεν είναι καλό ή χρήσιμο και καλύψτε τα μάτια σας σε ό,τι σας βλάπτει και σας κάνει δυστυχισμένους».

και ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ 470-399 π.Χ. θέτει τις τρεις ερωτήσεις σε έναν νευριασμένο και αγανακτισμένο μαθητή του:

  •  Είναι πραγματικά αληθινό αυτό που θα πεις;
  •  Είναι αυτό που πρόκειται να μου πεις καλό ή ευγενικό;
  • Είναι αυτό που πρόκειται να μου πεις απαραίτητο; Είναι χρήσιμο ή αναγκαίο να μου το πεις;

 

και από όλα τα προηγούμενα ...και κυρίως από τις

Εξομολογήσεις μιας μαϊμούς από τη Σινάγκαουα,  

 (Αύγουστος  2023 )γεννήθηκε η θεατρική παράσταση Συνελήφθη μαϊμού που δεν χωρούσε πουθενά 

Μία μαϊμού(Δανάη- Αρσενία Φιλίδου)και μία γυναίκα (Υψιπύλη Σοφιά) συναντιούνται σε έναν ιερό τόπο(υποβλητικός χώρος της Παλιάς Μουσικής, Παναγία Καβάλας). Η πρώτη εργάζεται παρέχοντας υπηρεσίες χαλάρωσης και η δεύτερη βρίσκεται σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Η γλώσσα του σώματος, η άρση της διάκρισης ζώου-ανθρώπου, η αγωνία της κατανόησης των συναισθημάτων, οι ακροβασίες ανάμεσα στο παραμύθι και την πραγματικότητα οδηγούν στην εύρεση -αλλαγή ταυτότητας....

 

Οι συγκλονιστικές ερμηνείες των δύο κοριτσιών υπέβαλλαν-επέβαλλαν αλήθειες ζωής με σύνεση, αυτοσυγκράτηση, αυτοκριτική!!!!!  



Δευτέρα 28 Αυγούστου 2023

ΣΟΦΟΚΛΗΣ, ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩ 5ος αι. π. Χ. /Δημήτρης Καταλειφός «Επί κλίνης κρεμάμενος», εκδ. Πατάκη, 2023.

 

Ο ΣΟΦΟΚΛΗΣ στα 90 του  ίσως  βλέπει στο γέροντα, τυφλό, ικέτη  Οιδίποδα την προσπάθεια κάθε ανθρώπου κλείνοντας τη ζωή του να εξευμενιστεί, να εξιλεωθεί,  να βρει το φως του( το αγγελικό και μαύρο φως  Σεφέρης, Κίχλη) . 

 ΟΙ. ὦ φίλτατ᾽ Αἰγέως παῖ, μόνοις οὐ γίγνεται
θεοῖσι γῆρας οὐδὲ κατθανεῖν ποτε,
τὰ δ᾽ ἄλλα συγχεῖ πάνθ᾽ ὁ παγκρατὴς χρόνος·
φθίνει μὲν ἰσχὺς γῆς, φθίνει δὲ σώματος,  610
θνῄσκει δὲ πίστις, βλαστάνει δ᾽ ἀπιστία,
καὶ πνεῦμα ταὐτὸν οὔποτ᾽ οὔτ᾽ ἐν ἀνδράσιν
φίλοις βέβηκεν οὔτε πρὸς πόλιν πόλει·
τοῖς μὲν γὰρ ἤδη, τοῖς δ᾽ ἐν ὑστέρῳ χρόνῳ
τὰ τερπνὰ πικρὰ γίγνεται καὖθις φίλα.  615

ΟΙ. Ω φίλτατε γιε του Αιγέα, μόνο οι θεοί,
μήτε γερνούν μήτε ποτέ πεθαίνουν. Τα άλλα,
όλα ο πανδαμάτωρ χρόνος τ᾽ αντιστρέφει·
φθίνει η γονιμότητα της γης, φθίνει του σώματος η δύναμη,  610
πεθαίνει η πίστη, η απιστία γεννιέται.
Ποτέ του δεν φυσά ίδιος ο άνεμος, που σμίγει φιλικά
άνθρωπο μ᾽ άνθρωπο, πόλη με πόλη.
Σ᾽ άλλους αμέσως, σ᾽ άλλους αργότερα, γυρίζουν
σε πικρά τα ευχάριστα, και καταλήγουν πάλι φιλικά.      615


Ο ήρωας του ΣΟΦΟΚΛΗ, ο ίδιος ο ποιητής,  ο καθένας μας με  σώμα που τρεκλίζει από το γήρας, ψυχή βαριά από ανομήματα κι ένα πνεύμα  διορατικό και σοφό από τα ανθρώπινα, όλοι εμείς οι υπόλοιποι

είμαστε επί κλίνης κρεμάμενοι.

 «Εμείς που καρφιτσώνουμε ένα χαμόγελο στην άκρη των χειλιών, φτάνει να μοιάζει αληθινό, που σφίγγουμε χέρια, με σφιγμένη την καρδιά κι ύστερα αποχωρούμε θριαμβευτές από την ανθρώπινη μάζωξη, και επαινούμε τον εαυτό μας για την τιτάνια προσπάθεια, το ανδραγάθημα της νύχτας, να ξεφύγουμε από τη θλίψη μας, τον εθισμό στη μοναξιά, να ξεκολλήσουμε από το δέρμα μας, το έκζεμα του μάταιου»,(σελ.49-50).

 Σε εσάς φωνάζω, σ’ όλους εσάς τους άλλους, όπως αυτός ο ποιητής, όπως κι εγώ. Εσείς, «οι άλλοι αρκεστείτε / στην υγρή σκοτεινιά,/κλειστείτε μέσα,/ψιθυρίστε προσευχές/ σε θεούς ανύπαρχτους/βρίστε αν προτιμάτε, δεν τρέχει τίποτα./ Ούτως ή άλλως δεν σας ακούνε./ Φτύστε το ξεροκόμματο της ζωής/ που απέμεινε, /πλύντε τα κίτρινα δόντια σας/ή τη μασέλα, /κλείστε τα φώτα,/κλάψτε όσο γουστάρετε/ στο μαξιλάρι σας/με αγκαλιά τα περασμένα,/και κοιμηθείτε»,(σελ.22-23).

Όμως μην αυταπατάσθε. «Οι νύχτες από εκεί και πέρα τεμαχίζουν», (σελ.15). Το ξέρεις πως σκληρή, αδυσώπητη σε περιμένει στο κρεβάτι σου η έγνοια…/Θα ‘σαι μονάχος/Και τότε θα λογαριαστείτε... μέσα σε «εξουθενωτικό Αόριστο, ο Παρακείμενος τουλάχιστον/ αποπνέει ένα αεράκι συμπόνοιας/ επί των τετελεσμένων./Έχει ζήσει…».  Για ποιους άλλους, παρά όσους τους «πλακώνει η ταφόπλακα του Υπερσυντέλικου, παραδομένοι σε ένα αφοπλιστικό γαλάζιο»,(σελ.82);

 

ΧΟ. ὅστις τοῦ πλέονος μέρους
χρῄζει τοῦ μετρίου παρεὶς
ζώειν, σκαιοσύναν φυλάσσων

ἐν ἐμοὶ κατάδηλος ἔσται.
ἐπεὶ πολλὰ μὲν αἱ μακραὶ       1215
ἁμέραι κατέθεντο δὴ
λύπας ἐγγυτέρω, τὰ τέρποντα δ᾽

οὐκ ἂν ἴδοις ὅπου,
ὅταν τις ἐς πλέον πέσῃ τοῦ δέοντος·

ὁ δ᾽ ἐπίκουρος ἰσοτέλεστος,
Ἄϊδος ὅτε μοῖρ᾽ ἀνυμέναιος
ἄλυρος ἄχορος ἀναπέφηνε,
θάνατος ἐς τελευτάν.

Όποιος ορέγεται να ζήσει
κι άλλο, κι άλλο, και δεν του φτάνει
η μετρημένη του ζωή,
αυτόν εγώ, μα την αλήθεια,
τον έχω για πολύ μωρό.
Γιατί οι πολλές ημέρες που μακραίνουν   1215
φέρνουν τις λύπες πιο κοντά·
χαρές δεν πρόκειται να δεις
όπου η ζωή τραβάει σε μάκρος,
πέρα απ᾽ το θεμιτό της μέτρο.
Λυτρωτικός, μ᾽ όλους ισότιμος,      1220
όταν σημάνει η ώρα του Άδη,
προβάλλει ο θάνατος,
και γράφει τέλος σε γάμους,
μουσικές, χορούς.

 

*   «Χρειάζομαι την τέχνη για να τα βγάζω πέρα με την πραγματικότητα»

Δ. ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ

 

Κυριακή 27 Αυγούστου 2023

Βατράχια, ΟΧΙ Βάτραχοι και ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ, Ο θάνατος της Πεντάμορφης

 Η δήλωση των δημιουργών ήταν: 

" διασκευή του αριστοφανικού κειμένου 

και κωμωδία με DNA τραγωδίας"

ΟΜΩΣ μπορείς από το παρακάτω κείμενο του ΠΑΛΑΜΑ να αλλάξεις μία λέξη; ένα τόνο; μια ομοιοκαταληξία; το μέτρο; ΟΧΙ γιατί θα χαθεί η ταυτότητα, η γνησιότητα, η μαγεία του ποιήματος! Αν εντυπωσιάζει το νόημα είναι γιατί γράφτηκε το 1892 και κερδίζει τη μάχη με το χρόνο, αυτούσιο χωρίς παρεμβάσεις, χωρίς επεμβάσεις που θυμίζουν χειρουργείο και ασθενή! 

Ο θάνατος της Πεντάμορφης

Ο Χάρος φίδι εγίνηκεν, οχιά φαρμακωμένη, 

δαγκώνει την Πεντάμορφην, οϊμέ!

κι αυτή πεθαίνει, πεθαίνει· 

γύρω της κανείς δε βρίσκεται δικός της,  

ούτε το βασιλόπουλον ο αγαπητικός της, 5

να πάει σε Νότο και Βοριά,σ’ Ανατολή και Δύση 

νά βρει τ’ αθάνατο νερό για να την αναστήσει.

Πεθαίνει; όχι! τ’ ασύγκριτο, τ’ αθάνατο κορμί της

που πια σαν πρώτα της ψυχής δεν το τραβά ο μαγνήτης,

σκορπάει, μονάχα, ελεύθερο, και κάθε του ομορφάδα, 10 

γυρίζει στην παλιά πληγή, στην πρώτη λαμπυράδα,  

καθώς τα ταξιδιάρικα πουλιά που ανταμωμένα

μισεύουν απ’ της Άνοιξης τα χέρια οδηγημένα,  

και σαν τελειώσουν το μακρύ ταξίδι τους σκορπάνε, 

χωρίζονται, στις γνώριμες παλιές φωλίτσες πάνε.15 

Τα στήθη που κατέβαιναν κι ανέβαιναν

γυρίζουν στα κύματα που αφρόχυτα ξεσπάνε και ποδίζουν, 

και τα μαλλιά της χάνονται στον ουρανό κι εκείνα 

και κάθε μια χρυσότριχα χρυσή γίνεται ακτίνα, 

και με την ασυννέφιαστην ουρανική γαλήνη 20

σμίγει το φως του απάρθενου μετώπου της,

και πίνει κάθε δροσούλα της η Αυγή, δροσόβολη παρθένα, 

πὄχει το πρόσωπο χλωμό, τα χέρια ροδισμένα,  

κι ο θείος ήλιος το χρώμα της, που κάθε νου σαλεύει, 

πορφύρ’ αχειροποίητη φορεί, και βασιλεύει!25  

Οι πεταλούδες ταιριαστά μοιράζονται πλουμίδια 

των φτενοκάμωτων φτερών τα κοντυλένια φρύδια, 

και τα κεράσια του Μαγιού παίρνουν τα δυο της χείλια

και τα ροδόλευκα κρατούν της θάλασσας κοχύλια 

τ’ αυτάκια της, που μέσα τους φυλάγουν κρυφή γλώσσα 30 

τα λόγια του αγαπητικού, τραγούδια αγάπης τόσα! 

Στα ολόλευκα κι ολόχυτα κρίνα γυρνούν τα χέρια, 

τα πόδια τα πελεκητά πετούνε περιστέρια, 

στα γιασεμιά ο ανασασμός, και στα μαργαριτάρια τα δόντια της·

και των ματιών τα ολόφωτα ζευγάρια, 35  

που μέσα έκρυβ’ ο έρωτας όλα τα μυστικά του 

επάνω στ’ άστρα φεύγουνε και στα διαμάντια κάτου·

και κάθε τι που απ’ το κορμί το αθάνατο έχει μείνει 

καίγεται μέσα στ’ άσβηστο του Σύμπαντος καμίνι, 

κι αλλάζει, βγαίνει μάρμαρο και ρόδο και κοράλλι, 40 

σε κάμπους πάει και σε βουνά και σ’ ακρογιάλια πάλι, 

πάει στα γραμμένα σχήματα, τα χρώματα τα μύρια, 

σε νέφη, σε πετούμενα, σε φύτρα, σε ζαφείρια.

Στον πύργο, νεραϊδόχτιστο, που εζούσε χωρισμένη,

απ’ το κορμί το ισόθεο τίποτε πια δε μένει 45  

παρά έν’ αχνόφεγγο παντού, μιαν ευωδιά, μια θλίψη.

Κι ο ήλιος έτσι όταν χαθεί κι απ’ τις ματιές μας λείψει,

ώρα πολλή μες στην ψυχή κι ώρα πολλή στη φύση  

τη φωτεινή του ενθύμηση γλυκά γλυκά θ’ αφήσει.




Παραλλάσσοντας τον τίτλο από Βάτραχοι σε Βατράχια, περικόπτοντας από τον αγώνα λόγων ΑΙΣΧΥΛΟΥ-ΕΥΡΙΠΙΔΗ, βάζοντας συμβολισμούς με την τεράστια καρδιά επί σκηνής που πρέπει να ανθίσει ένα λουλούδι, εξαφανίζοντας το Χορό, αποκρύπτοντας το χώμα της ορχήστρας με καθρέφτες, ανταλλάσσοντας τους λεκτικούς αστεϊσμούς με μαθηματικές ατελείωτες πράξεις, εκτοξεύοντας ρώσικο κουβεντολόι και κάνοντας κινήσεις  ρωσικής κούκλας και πουλώντας από ρίγανη μέχρι λιμνοθάλασσες....

η μεταμοντέρνα παράσταση ΚΟΥΡΑΣΕ και ΒΑΡΥΝΕ και ΣΚΟΤΕΙΝΙΑΣΕ επικινδύνως!

Ακουμπάμε το αριστοφανικό κείμενο, το μεταφράζουμε, το εκσυγχρονίζουμε, το μεταποιούμε 

ΟΜΩΣ 

ΔΕΝ το ''πληγώνουμε'' τόσο ανεπανόρθωτα για να πούμε ένα σύγχρονο δίδαγμα. Ο δεξιοτέχνης ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ άντεξε στο χρόνο γιατί ήταν απλός, σαφής, σοφός κωμικός που εμπεριέχει το δίδαγμα,την κάθαρση δι'  ελέου και φόβου των τοιούτων(= παρόμοιων) παθημάτων. Η ερμηνεία του αυτούσιου κειμένου με πρωταγωνιστές τον Διόνυσο (ΣΕΡΒΕΤΑΛΗ) και Ξανθία (ΣΑΡΑΝΤΗ) θα μπορούσε να απογειώσει το αριστοφανικό κείμενο και να διδάξει το θεατή του 2023!!!

 

 

Κυριακή 20 Αυγούστου 2023

ΣΙΚΙΝΟΣ και ο στίχος του ΕΛΥΤΗ

 τις ιδέες μου όλες ενησιώτισα 

ΣΙΚΙΝΟΣ , το νησί που λάτρεψε αλλά δεν επισκέφθηκε ποτέ
με θέα το Αιγαίο Πέλαγος
δεν έχει ταξί , δεν έχει τράπεζα αλλά έχει βιβλιοπωλείο
το εκκλησάκι που αιωρείται για να θαυμάζει ταυτόχρονα το μπλε του ουρανού και της θάλασσας , είναι αφιερωμένο στην Παναγία με προσωνύμιο Πάντων Χαρά ή Παντοχαρά

Άραγε τις ιδέες μου όλες τις.... 

εμπνεύστηκα στα ελληνικά νησιά;

ταξίδεψα στο αιγαιοπελαγίτικο γαλάζιο;

αφιέρωσα στην νησιωτική μου Ελλάδα;

υλοποίησα στην απομόνωσή μου;

χόρεψα νησιώτικα; 

ζωγράφισα με κοχύλια πάνω στην άμμο;

ονειρεύτηκα στη μικρή κυρία των Κυκλάδων; 

ερωτεύτηκα τα καλοκαίρια; 

αναζήτησα στη Φολέγανδρο, στην Αμοργό, στην Ίο, στην Ανάφη, στη Θηρασιά...




 

..............................................................

τις ιδέες μου όλες τις ενησιώτισα!!!

υγ. Προσθέστε το δικό σας νησί και μεταφράστε το ρήμα του ΕΛΥΤΗ '' ενησιώτισα ''!!!!



 

 


Κυριακή 13 Αυγούστου 2023

Ρυτίδες για τον άνθρωπο, Ρωγμές στη ζωή μας και Kintsugi


 

Α Ν Α Σ Τ Ο Χ Α Σ Μ Ο Σ 

Μ Ε Τ Α Μ Ο Ρ Φ Ω Σ Η 

ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ- ΘΑΥΜΑΤΑ για να αφαιρέσεις τα ηχηρά και τα σιωπηρά σύμφωνα ρ και σ, μπορείς... να χρησιμοποιήσεις τη γιαπωνέζικη τέχνη kintsugi.( Λέγεται πως ο Σογκούν Ashikaga Yoshimasa 1435-1490 συνήθιζε να χρησιμοποιεί πάντα το αγαπημένο του μπολ για τσάι για την καθημερινή ιεροτελεστία του τσαγιού. Μια μέρα, έσπασε και τότε ο Yoshimasa το έστειλε για επισκευή στην Κίνα, από όπου και το είχε αγοράσει. Μήνες αργότερα, το μπολ, επέστρεψε στα χέρια του με μεταλλικά κομμάτια να ενώνουν τις ρωγμές, όχι μόνο ασχημαίνοντάς το, αλλά και καθιστώντας το ακατάλληλο για χρήση, αφού πλέον δεν μπορούσε να συγκρατήσει το νερό.

Tότε ο Yoshimasa έδωσε εντολή στον δικό του τεχνίτη να βρει έναν τρόπο να το επιδιορθώσει και έτσι γεννήθηκε μια νέα τέχνη).

 Kintsugi: kin=χρυσός + tsugi = ένωση 

 συνδέεται άμεσα με τη Wabi-Sabi ιαπωνική φιλοσοφία= Θαύμασε την ατέλεια

 που προσκαλεί τον παρατηρητή να δει το όμορφο στο ελαττωματικό ή στο ατελές!

''Υπάρχει μια ρωγμή σε όλα, έτσι μπαίνει το φως''  Λέοναρντ Κόεν 1934 –2016 

ΜΑΡΙΑ ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΔΟΥ ΠΟΘΟΥ  1933-2023

Σήμερα ζω την νεότητα της διαφάνειας.
Είναι η νεότητα των μέσα οράσεων αυτή.
Σε βοηθάει να υπερβείς τον πόνο της εφημερότητας.
Αλλά και να δεις διαφορετικά τις αλήθειες σου.

Έτσι θέλω να σκέφτομαι το πέρασμα του χρόνου. Με τον στίχο του Ελύτη: “το φως δουλεύοντας τη σάρκα”, σάμπως να πρόκειται για πολύτιμο κόσμημα.

 Όταν ήμουν νέα φοβόμουν τις ρυτίδες. Με τρόμαζε η σκέψη πως μια μέρα το πρόσωπό μου θα γέμιζε ρυτίδες. Σήμερα τις αγαπώ. Είναι οι δρόμοι της ζωής μου εκεί. Και είναι η διαφάνεια που απελευθερώνει τις μέσα οράσεις. Αυτό για μένα είναι ποίηση.

Κάποια στιγμή είδα πως η ποίηση δεν υπάρχει μόνο ως υπέρβαση ή ως το χαμένο ιερό της ψυχής, αλλά κάτι πιο πολύ: Είναι μια λειτουργία ύπαρξης. 

 Ο Οδυσσέας Ελύτης λέει στα Ανοιχτά Χαρτιά «δεν μιλώ για την ικανότητα να συνθέτει κανείς στίχους, αλλά για την άλλη: να ανασυνθέτει τον κόσμο κυριολεκτικά και μεταφορικά». Κι ύστερα: “μια ρυτίδα περισσότερο στο πρόσωπο, μια ρυτίδα λιγότερο στην ψυχή, αυτό περιμένω, την απόλυτη αντιστροφή, τη διαφάνεια”, είπε.

 


 

 



Τρίτη 8 Αυγούστου 2023

ΔΑΙΜΩΝ και δαιμόνιο

4/8/2023 

Τι είναι Δαίμων και Δαιμόνιο;  Ξαναδιάβασα και  ξανασκέφτηκα… 

Δαίμων είναι η Φωνή που θεϊκά υφίσταται και αρθρώνει λόγο μέσα σε κάθε άνθρωπο, φύσει υπάρχει μέσα μας, δηλαδή εκ φύσεως υπάρχει μέσα μας ο μεσολαβητής με το Θείο!!

Άρα όλοι έχουν δίκιο όπως και να την ορίσουν (αυτή τη Φωνή) είτε ήθος είτε όπως άλλως επιθυμούν, όμως δεν δύναται να ορισθεί με μια λέξη διότι είναι σύμπλεγμα αεικίνητο!!!!(Εξ ου κι η διαφορετικότητα στις ονομασίες που της έδωσαν οι φιλόσοφοι άραγε;)

Η μουσική την εξημερώνει και η παιδεία εργάζεται σύνθρονα  ώστε να την κάνει "καλλίφωνη", για να εκφραστεί με την σειρά της από τις φωνητικές χορδές της ψυχής και του σώματος, αναθέτοντας τα καθήκοντα του μαέστρου στον Δάσκαλο, στη σονάτα Καλλίπολη!!! 

Ο Άνθρωπος που Γνώριζε το Άπειρο - Σρινιβάσα Ραμανούτζαν

 






 32 χρονών και έδωσε άπειρα στοιχεία στο χώρο των Μαθηματικών ...Αν ζούσε περισσότερο;

Ο Σρινιβάσα Ραμανούτζαν 22 Δεκεμβρίου 1887 – 26 Απριλίου 1920 ήταν Ινδός Μαθηματικός  και παρότι αυτοδίδακτος με σχεδόν καθόλου εκπαίδευση είχε αξιοσημείωτη συνεισφορά στη θεωρία των αριθμών.  Έζησε στην Ινδία αποκομμένος από την μαθηματική κοινότητα της εποχής, που ήταν ανεπτυγμένη κυρίως στην Ευρώπη. Ως συνέπεια αυτού, πέρα από την παραγωγή καινούργιου υλικού, ανακάλυψε ξανά θεωρήματα που ήταν ήδη γνωστά. Αυτό οδήγησε τον Άγγλο μαθηματικό  ΧΆΡΝΤΙ να τον χαρακτηρίσει φυσική διάνοια ισότιμο με ΝΕΥΤΩΝΑ , ΑΡΧΙΜΗΔΗ,  ΟΪΛΕΡ και ΓΚΑΟΥΣ.

Ο Ραμανούτζαν επιβιβάστηκε στο πλοίο "Νεβάσα" στις 17 Μαρτίου 1914, το οποίο αναχώρησε στις 10 η ώρα το πρωί από το Μαντράς.Έφτασε στο Λονδίνο στις 14 Απριλίου, όπου και τον περίμενε με ένα αμάξι ο Ε. Χ. Νεβίλ. Μετά από τέσσερις ημέρες, ο Νεβίλ τον φιλοξένησε στο σπίτι του στο δρόμο Τσέστερτον στο Κέιμπριτζ. Ο Ραμανούτζαν ξεκίνησε αμέσως να εργάζεται με τους Λίτλγουντ και Χάρντι. Ο Χάρντι και ο Ραμανούτζαν ξεκίνησαν να μελετούν τα τετράδια του. Ο Χάρντι είχε ήδη παραλάβει 120 θεωρήματα από τον Ραμανούτζαν στα πρώτα δύο γράμματα της αλληλογραφίας τους, αλλά υπήρχαν πολλά περισσότερα πορίσματα και θεωρήματα για να βγουν στο φως μέσα στα τετράδια του Ραμανούτζαν. Ο Χάρντι αναγνώρισε ότι μερικά από αυτά ήταν λάθος, άλλα είχαν ήδη εκφραστεί, ενώ μερικά από αυτά ήταν καινοτομίες.Ο μέντοράς του δυσκολεύτηκε αλλά τον έπεισε ότι όλα στα μαθηματικά χρήζουν αποδείξεων και δεν κατοχυρώνονται οι πράξεις χωρίς πράξεις! Η έμπνευση είναι αξιοζήλευτη-χαρισματική  δύναμη μυαλού αλλά η κοινοποίηση και η δημοσίευση για τους πρώτους αριθμούς και για τους διαμερισμούς ήθελαν αυστηρή, λογική στήριξη/ υποστήριξη για να ατσαλώνεται η έμπνευση , η διαίσθηση, η ευφυϊα!! Στις 6 Δεκεμβρίου 1917, εκλέχθηκε μέλος της Μαθηματικής Εταιρίας του Λονδίνου. Έγινε μέλος της Βασιλικής Εταιρίας το 1918 και ήταν ένας από τα νεότερα μέλη της ιστορίας της Βασιλικής Εταιρίας. Τον Οκτώβριο του 1918, ήταν ο πρώτος Ινδός που εκλέχθηκε στο Τρίνιτι Κόλετζ του Κέιμπριτζ.

Ο αριθμός 1729 είναι γνωστός ως ο αριθμός Χάρντι-Ραμανουτζάν λόγω ενός γνωστού ανεκδότου του Βρετανού μαθηματικού Χάρντι που αφορά μια επίσκεψη που έκανε στο νοσοκομείο όπου βρισκόταν ο Ραμανουτζάν. Συγκεκριμένα ο Χάρντι γράφει:

Οι δύο διαφορετικοί τρόποι είναι

1729 = 13 + 123 = 93 + 103.
 
Δάσκαλος και Μαθητής, ορθολογιστής και βαθιά θρησκευόμενος, ΧΑΡΝΤΙ και ΡΑΜΑΝΟΥΤΖΑΝ, σημαίνοντα και σημαινόμενα, πρώτοι αριθμοί που διαιρούνται μόνο με τη μονάδα και τον εαυτό τους!!!!

 

Τετάρτη 2 Αυγούστου 2023

ΣΩΚΡΑΤΗΣ, Ο προφήτης της αρχαιότητας του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ

 

Η πλατιά βιογραφική σύνθεση και η  εύληπτη παρουσίαση των ιδεών του κορυφαίου φιλοσόφου τέρπει , διδάσκει και... τροφοδότησε τις ερωταποκρίσεις ανάμεσα στον πρωτοετή φοιτητή της φιλοσοφίας ΠΑΥΛΟΥ ΚΕΦΑΛΑ και της δασκάλας Α.Ο.

Α.Ο. Γιατί θα ήθελες να γίνεις μαθητής του ΣΩΚΡΑΤΗ;

Π.Κ. Για να μάθω να σκέφτομαι ή μάλλον καλύτερα να αναρωτιέμαι!

Α.Ο.  Αν άλλαζες τον τίτλο του βιβλίου ΣΩΚΡΑΤΗΣ , ο προφήτης της αρχαιότητας;

Π.Κ. Ο προφήτης και του παρελθόντος και του μέλλοντος.

Α.Ο.  Ποιο είναι το δαιμόνιο του Σ. τελικά;Εσύ τι περιεχόμενο θα έδινες στο Δαιμόνιο του Σωκράτη; 

Π.Κ. Το mos maiorum των Ρωμαίων, ΗΘΟΣ, ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, ΛΟΓΙΚΗ, ΣΥΝΕΠΕΙΑ, ΘΕΟΣ, ΓΝΩΣΗ, ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΤΙΜΙΟΤΗΤΑ, ΟΛΙΓΑΡΚΕΙΑ, Γνῶθι σεαυτόνΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΗΛΙΟΣ...

Α.Ο. Η σύζυγός του ΣΩΚΡΑΤΗ Ξανθίππη σύμφωνα με ΠΛΑΤΩΝΑ , Φαίδων αφοσιωμένη σύζυγος και μητέρα ενώ σύμφωνα με Ξενοφώντα και Διογένη , η πιο δύσκολη και δύστροπη γυναίκα που έβριζε διαρκώς… Γιατί ο μεγαλύτερος κατά 30-40 χρόνια ΣΩΚΡΑΤΗ  την πήρε σύζυγο;

Π.Κ. Νομίζω ότι ο Σ. υποστηρίζει ότι αν αντέχει την Ξανθίππη τότε μπορεί να υποφέρει όλους τους ανθρώπους.

Α.Ο.  Ο μαθητής του ΚΡΙΤΩΝΑΣ ήταν αθλητής και  γύμναζε  το σώμα του ενώ ο ΣΩ λέει ότι γυμνάζει την ψυχή του για να αντιμετωπίσει ποιον;

 Π.Κ. Ένα μεγάλο θεριό, τον εαυτό μου

Α.Ο. Ποια η σχέση του με τον Αλκιβιάδη;

Π.Κ.Αγάπησε το σώμα και την ανδρεία του Αλκιβιάδη αλλά ερωτεύτηκε την ψυχή του. Για αυτό στην επίδειξη της ομορφιάς και των λάγνων αρωμάτων του Αλκιβιάδη, αποστρέφεται το σώμα και θέλει να ταπεινώσει τον πόθο του.

 Α.Ο. 28 ημέρες στο δεσμωτήριο, συνεχίζει ήρεμος τις φιλοσοφικές του συζητήσεις, δηλώνοντας;

Π.Κ. ...ότι η ελευθερία της σκέψης δεν φυλακίζεται. 

Α.Ο. Γιατί δεν δραπετεύει αφού οι κατήγοροί του τον αδίκησαν; 

Π.Κ. ενώ δίδασκε τη δικαιοσύνη, θα παρέβαινε τους Νόμους;

Α.Ο Τι και πώς θα συνδύαζες τους όρους της λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας στη ζωή μετά την ανάγνωση αυτού του βιβλίου ;

ΠΑΥΛΟΣ ΚΕΦΑΛΑΣ:  ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ + ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ = ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΒΙΟΥ

      Δικαιωματικά ο υιός του λιθοξόου ανδριαντοποιού Σωφρονίσκου τίμησε το όνομα και το επάγγελμα του πατέρα του. Σμίλεψε άθελά του τον αέναο και γιγάντιο ανδριάντα του, επιλέγοντας για χώρο οικοδομήσεως την Ελληνική γη, δίχως να ορίσει τα χαρακτηριστικά του, όπως δεν όρισε ο Όμηρος την ομορφιά της Ελένης. Δυσθεόρατος ανδριάντας της φιλοσοφίας που διαφαίνεται κι από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, πάντοτε φωτεινός και απαστράπτων σαν φάρος πνευματικός. Μερίμνησε και για την τιμή της μαίας μητέρας του Φαιναρέτης που την στεφάνωσε με κλάδο ελαίας εφόσον υιοθέτησε την επαγγελματική της τέχνη, κοσμώντας πρωτίστως την Αθήνα και έπειτα όλα τα προπύλαια των φιλοσοφικών σχολών, με το άγαλμα των εξ αίματος θυγατέρων του, των "Τριών Χαρίτων", την Μαιευτική, την Διαλεκτική και την Ειρωνεία. Προσυπέγραψε το δημιούργημά του με την άφθαρτη στον χρόνο φράση, "ἓν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα", θέλοντας να αναπαραστήσει τροχιοδεικτικά την φορά της κίνησης του αποτυπώματος του ανθρώπου, της ψυχής του, από τον Ήλιο, το Φως, το Αγαθό προς τα ανθρώπινα ριζώματα και εκ νέου προς τον Ήλιο, προς το αληθινό φως εκεί όπου το αληθές δεν σφάλει και δεν υποτάσσεται. Θέτει  ως ακτίνα από τον Ήλιο την ενάργεια, τη λιτότητα και τη συνέπεια και τίθεται ως τροχιά συγκρούσεως με τον Ήλιο, η Ύβρη. Αποκρυπτογραφώντας το αριστούργημα της σκέψης που θα οδηγήσει τον άνθρωπο στο Φως, λαμβάνει  τη μορφή μαρμάρινου αγάλματος καθισμένο και σκεπτικό αναμένοντας να διαψευσθεί ευχάριστα εμπράκτως. Ίσως η υπερφυσική ακοή του Ελύτη, μας εξομολογείται εγγράφως ένα από τα μυστικά του "προφήτη" Να αξιοποιείς το ελάχιστο για να του αποσπάς τα μέγιστα είναι το πιο δύσκολο και το πιο "ελληνικό" μυστικό. 


 



 


Τρίτη 1 Αυγούστου 2023

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ, Ο ανήφορος

Μυθοπλαστικό πεζογράφημα  για την όρθια και ορθή στάση  ζωής που επιδίωξε  ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ, ο Συγγραφέας, ο Ζορμπάς, ο Κοσμάς και ίσως πρέπει να επιδιώκει  ο Καθένας μας! Πώς θα κάνουμε την ύλη, πνεύμα; ΚΡΗΤΗ- ΑΓΓΛΙΑ- ΜΟΝΑΞΙΑ με μια μελαγχολία (μαύρη χολή) βαθιά λυτρωτική ( λύω= απελευθερώνω).Μια εξομολόγηση σε φως και σκιά θυμίζοντας την τεχνική των φωτοσκιάσεων (κιαροσκούρο)  του μπαρόκ που στα ισπανικά ο όρος σημαίνει ακανόνιστο μαργαριτάρι!!



Πρόκειται για ένα αδημοσίευτο  μυθιστόρημα που χρονικά συμπίπτει με την αναχώρηση του συγγραφέα από την Κρήτη,το 1946 , περιγράφει τα ζοφερά χρόνια του πολέμου, τόσο στην Αγγλία όσο και στην Ελλάδα .... κυκλοφορεί μετά από 76 χρόνια τον  Οκτώβριο του 2022 με επιμέλεια του Ν. Μαθιουδάκη και Π. Βασιλειάδη.



 Σελ. 167 Στέκουμαι μπροστά από τ ανάγλυφα του Παρθενώνα και νιώθω πως το μεγάλο μυστικό της τελειότητας στη ζωή και στην τέχνη λέγεται ι σ ο ρ ρ ό π η σ η. Η σάρκα εδώ, στην ελληνική τέχνη δε βάρυνε για να αποχτήσει δύναμη, μήτε έγινε ανάλαφρη για να αποχτήσει χάρη. Κατόρθωσε ν αλαφρώσει την ύλη χωρίς να της αφαιρέσει τη δύναμη,  να την αλαφρώσει ακριβώς ίσια με το σημείο όπου αρχίζει η χάρη. Λίγο πιο δώθε να σταματούσε , θα γίνουνταν δυνατή μα δυσκίνητη,  λίγο πιο πέρα να πήγαινε , θα καταντούσε χαριτωμένη κι αδύνατη. Βρήκε και στάθηκε στο εξαίσιο , αόρατο στο γυμνό μάτι, σύνορο της τέλειας ισορροπίας. Αυτό είναι το ελληνικό θάμα. 

Σελ. 158 Ποιητής σήμερα, στη φοβερή τούτη περίοδο της δράσης αξίζει, θαρρώ, να ναι μονάχα όχι όποιος καθρεφτίζει την αποσύνθεση του καιρού μας παρά όποιος νιώθει να σπαρταρίζει μέσα του το μελλούμενο. 

Σελ. 166-167 - Ποιος κίντυνος;

- Τούτος. Ο νους του ανθρώπου ξετυλίχθηκε πολύ γοργότερα ,πολύ εντονότερα από την ψυχή του...

- Πώς μπορούμε να τον πολεμήσουμε; 

- ....να επιστρατέψουμε όλες τις φωτεινές δυνάμεις που υπάρχουν μέσα στον κάθε άνθρωπο και στον κάθε λαό. 

 Σελ. 205 Έτσι μονάχα η ζωή σώζεται. Τι θα πει σώζεται; Ανεβαίνει.