ναι στην πόλη μας
ήρθαν να μιλήσουν για τον πατέρα της ιστορίας
για το λογοτέχνη
τον προσωκρατικό φιλόσοφο
τον παραμυθά
τον Ίωνα από την Αλικαρνασσό
τον εθνογράφο
τον κοσμοπολίτη
τον πολυταξιδεμένο
τον λαογράφο
τον γεωγράφο
τον ΗΡΟΔΟΤΟ 485-425 π.Χ.
που ένωσε τον ασιατικό με τον ελληνικό πολιτισμό με τις ιστορίες του, τις νουβέλλες του, τις παρεκβάσεις του.
Ειπώθηκαν, συζητήθηκαν πολλά:
αντικειμενικός,διδακτικός, επιστήμονας, αιθεροβάμων...
Διαπιστώσαμε ότι ο ΗΡΟΔΟΤΟΣ ενέπνευσε το ΣΕΦΕΡΗ, τον ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ, τον ΚΑΒΑΦΗ. Ιδού:
Γιώργος
Σεφέρης «Επικαλέω τοι την θεόν...»
...
Λάδι στον ήλιο·
τρόμαξαν τα φύλλα
στου ξένου το σταμάτημα
και βάρυνε η σιγή
ανάμεσα στα γόνατα.
Έπεσαν τα νομίσματα·
«Επικαλέω τοι την θεόν…».
Λάδι στους ώμους
και στη μέση που λύγισε
γρίβα σφυρά στη χλόη,
κι αυτή η πληγή στον ήλιο
καθώς σημαίναν τον εσπερινό
καθώς μιλούσα στον αυλόγυρο
μ’ ένα σακάτη.
Κούκλια, Κύπρος Νοέμ. ’53
Το ποίημα του Σεφέρη «Επικαλέω τοι την
θεόν...» ανήκει στη συλλογή «Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ», που περιέχει ποιήματα
τα οποία ενέπνευσε στον ποιητή το ταξίδι του στην Κύπρο.
Ο τίτλος του ποιήματος, όπως και το
βασικό ιστορικό του πλαίσιο, αντλούνται από την Ιστορία του Ηροδότου:
«ἔνθα ἐπεὰν ἵζηται γυνή, οὐ πρότερον ἀπαλλάσσεται ἐς τὰ οἰκία ἤ τίς οἱ ξείνων ἀργύριον ἐμβαλὼν ἐς τὰ γούνατα μειχθῇ ἔσω τοῦ ἱροῦ. ἐμβαλόντα δὲ δεῖ εἰπεῖν τοσόνδε· Ἐπικαλέω τοι τὴν θεὸν Μύλιττα. Μύλιττα δὲ καλέουσι τὴν Ἀφροδίτην Ἀσσύριοι... ἐνιαχῇ δὲ καὶ τῆς Κύπρου ἐστὶ παραπλήσιος τούτῳ νόμος.»
[= Όταν μια γυναίκα καθήσει εκεί (δηλ.
στον αυλόγυρο του ναού της Αφροδίτης) δεν την αφήνουν να πάει σπίτι της παρά
αφού ένας ξένος της ρίξει χρήματα στα γόνατα και σμίξει μαζί της μέσα στον ναό.
Και ρίχνοντάς τα πρέπει να πει τούτο μόνο: «Στο όνομα της θεάς Μύλιττας» -
Μύλιττα ονομάζουν την Αφροδίτη οι Ασσύριοι... Και σε μερικά μέρη της Κύπρου
υπάρχει ένα έθιμο παραπλήσιο με τούτο.] Ηρόδοτος Ι 199
Το λάδι στο σώμα εκτεθειμένο στον ήλιο,
εκτεθειμένο στις διαθέσεις οποιουδήποτε περαστικού θελήσει να διεκδικήσει τον
έρωτα της γυναίκας. Κι η γυναίκα απόλυτα αφημένη στην επιλογή του άγνωστου
άντρα, τον οποίο δεν μπορεί να τον αρνηθεί, όποιος κι αν είναι, όπως κι αν
είναι.
Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος: «Την ώρα που αφήνει
τα λεφτά, πρέπει να πει αυτά τα λόγια μόνο: “Στο όνομα της θεάς Μύλιττας”.
Μύλιττα ονομάζουν οι Ασσύριοι την Αφροδίτη. Το ποσό μπορεί να είναι
οσοδήποτε· δεν πρόκειται η γυναίκα να το αρνηθεί· δεν έχει αυτό το δικαίωμα·
γιατί τα χρήματα αυτά είναι ιερά. Ακολουθεί λοιπόν τον πρώτο που θα της δώσει
κάτι, και δεν αποδοκιμάζει κανέναν. Αφού σμίξει μαζί του κι έχοντας εκπληρώσει
το χρέος της προς τη θεά, φεύγει πια για το σπίτι της, και στο εξής, ό,τι και
να της δώσει κάποιος, δεν μπορεί να την κάνει δική του.»
Συνδέσαμε ΑΙΣΧΥΛΟ, ΣΟΦΟΚΛΗ, ΟΜΗΡΟ, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟ, ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ...
με τους Πέρσες, με τον Αγαμέμνονα, με τον τύραννο...
για να έχει αποδείξεις το απόφθεγμα του ΕΥΡΙΠΙΔΗ
"Ὃλβιος
ὃστις ἱστορίης ἒσχε μάθησιν''
Ακούσαμε πολλά στο συνέδριο:
Ο «χάλκεος πίναξ» Αρισταγόρου
Η παρ’ Ἡροδότῳ
ναυμαχία της Σαλαμίνος και οι Πέρσαι του Αισχύλου
Το ὑπόδημα
του Ιστιαίου
Ο Θεμιστοκλής στο
έργο του Ηροδότου
Ηρόδοτος και Κύπρος
Η παραδειγματική
λειτουργία του λόγου του Κροίσου
Ηρόδοτος
και Παλατινή Ανθολογία
Η νουβέλα του Κανδαύλη, του Γύγη ή της
γυναίκας αμφοτέρων;
Οι Σκύθες του
Ηροδότου
Ο μύθος
της Ελένης στον Ηρόδοτο
Πηγές του ηροδότειου έργου,
έλεγχος και αξιοπιστία τους
Ηρόδοτος: Pater historiae ή homo fabulator
Οι
εναλλακτικές εκδοχές στον Ηρόδοτο
Η αιτιολογία του πολέμου ως
επιστημονικό και μεθοδολογικό εργαλείο στον Ηρόδοτο
(1.1-6) και τον Θουκυδίδη (1.23.6)
Θρησκεία
και ηθική στο έργο του Ηροδότου
Ηρόδοτος:
εκεί που σμίγουν η παρατήρηση, η παράδοση και η Ιστορία
Μια σύγχρονη ανάγνωση της συζήτησης των Περσών περί
πολιτευμάτων (3.80 – 3)
Σχέσεις του Ηροδότου με την Αθήνα
Βασιλεύς, τύραννος, μούναρχος, δεσπότης:
οι πολλαπλές όψεις της δεσποτικής εξουσίας στις
ηροδότειες Iστορίες
Το πολιτικό σύστημα της Σπάρτης στον Ηρόδοτο
Τι μπορούμε να μάθουμε για την ευτυχία από τον «πατέρα της Ιστορίας»;
Το φαινόμενο του
πολέμου στις Ιστορίες του Ηροδότου
Λειτουργία του πλούτου στους Πέρσες
του Αισχύλου και στην ἱστορίη του Ηροδότου
Λειτουργία και ερμηνεία των ονείρων στην ηροδότεια αφήγηση: το παράδειγμα του Αστυάγη
Τα όνειρα του
ομηρικού Αγαμέμνονα και του ηροδότειου Ξέρξη
Η ηθική στο 7ο
βιβλίο του Ηροδότου και η έννοια της ελευθερίας: από τον Δημάρατο στον
Λεωνίδα και η διαχρονική τους απήχηση
ιστοριογραφικά και ποιητικά
Ναυτιλίαι και πλόοι: το ναυτικό βίωμα στον Ηρόδοτο
Η έννοια της φιλίας στον Ηρόδοτο
Λατρευτικά Έθιμα
στην ἱστορίην του Ηροδότου
Λαογραφικά και ανθρωπολογικά
στοιχεία
Γυναικείος δόλος: ἔργον μέγα τε καὶ θωμαστὸν
Ο Ηρόδοτος πρόδρομος της ταξιδιογραφίας;
Οἱ ἀναφορές τοῦ Ἡροδότου στούς Πελασγούς
Διάβαζε ο Αριστοφάνης Ηρόδοτο;
Το
έργο του Ηροδότου και η τέχνη της εποχής του
Οι ηροδότειες επιδράσεις στο έργο ενός άγνωστου ιστορικού του 1ου αι. π.Χ.
Πλουτάρχου, Περὶ τῆς Ἡροδότου κακοηθείας.
Το ιστορικό παράδειγμα στη Δεύτερη Σοφιστική
Ὕβρις και
τίσις του Γύγη: ηροδότεια αφετηρία- πλατωνικές προεκτάσεις
Η θέση της
γυναίκας στην αρχαία Βαβυλώνα σύμφωνα με
τον Ηρόδοτο και απήχηση των απόψεών του στη λογοτεχνία
και τη ζωγραφική της νεότερης εποχής
To
αξιοθαύμαστο ως ουσιαστικό μέρος της δομής του λόγου του Ηροδότου. Επιβιώσεις του
μυθολογικού αυτού στοιχείου στη δημοτική παράδοση
Καπισίνσκι και Ηρόδοτος. Ένας δημοσιογράφος
στα βήματα του ιστοριογράφου
Ο μύθος του
Πολυκράτη στην αρχαία ιστορία και στη ρομαντική ποίηση: μια συγκριτική
ανάγνωση του Ηροδότου και του F. Schiller
Το Δαχτυλίδι του Πολυκράτη: Ο Ηρόδοτος, ο Schiller και ένα χαμένο μάθημα για τα όρια και την
ουσία της ανθρώπινης ευτυχίας
Η
ηροδότεια ιστορία του Κανδαύλη (Ἡρόδ. 1.7-12) στις Δάφνες και Πικροδάφνες των Δημήτρη
Κεχαΐδη και Ελένης Χαβιαρά
Αξιοποιώντας την
Ιστορία του Ηροδότου σε διαθεματική προσέγγιση με τη Νεοελληνική Γλώσσα:
διδάσκοντας Περιγραφή και Αφήγηση
Ο Ηρόδοτος στο
παιδικό ιστορικό μυθιστόρημα.
Αρχαία Ελληνική
Γραμματεία στο Γυμνάσιο: όταν Ηρόδοτος συναντά τον Όμηρο
Από τις Ηροδότου Ιστορίες στη διδακτική της Ιστορίας.
Μια πρόταση διερεύνησης των αιτιακών
σχέσεων για την ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης
Ο
Ονήσιλος όπως εμφανίζεται στον Ηρόδοτο και στον Παντελή
Μηχανικό: μια διακειμενική προσέγγιση
Τελικά, (1.1)Ἡροδότου Ἁλικαρνησσέος ἱστορίης ἀπόδεξις ἥδε, ὡς μήτε τὰ γενόμενα ἐξ ἀνθρώπων τῷ χρόνῳ ἐξίτηλα γένηται...
ΥΓ. Ευγνωμονούμε το συμβούλιο του Συνδέσμου Φιλολόγων Καβάλας και ιδιαίτερα την πρόεδρο Β.Γιαρίμπαπα που οργάνωσαν ένα υπέροχο συνέδριο στην Καβάλα ώστε να αναρωτηθούμε για τα λόγια του ΗΡΟΔΟΤΟΥ:
Τα αυτιά πιστεύουν πιο δύσκολα από τα μάτια;
Πολύ λίγα πράγματα συμβαίνουν στο σωστό χρόνο, και τα υπόλοιπα δεν συμβαίνουν καθόλου;;;;
