Ο άνθρωπος, ο κόσμος και η ποίηση

Ανάσκαψα όλη τη γη να Σε βρω.
Κοσκίνησα μες την καρδιά μου την έρημο . ήξερα
πώς δίχως τον άνθρωπο δεν είναι πλήρες
του ήλιου το φως. Ενώ τώρα, κοιτάζοντας
μες από τόση διαύγεια τον κόσμο,
μες από Σένα -πλησιάζουν τα πράγματα,
 γίνονται ευδιάκριτα, γίνονται διάφανα-
τώρα μπορώ
ν΄αρθρώσω την τάξη του σ΄ ένα μου ποίημα.
Παίρνοντας μία σελίδα θα βάλω
σ΄ευθείες το φως....
        ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ 

Ο ύπνος των γενναίων

1	Μυρίζουν ακόμη λιβανιά, κι έχουν την όψη καμένη από
		το πέρασμά τους στα Σκοτεινά Μεγάλα Μέρη.
2	Κει που μεμιάς τους έριξε το Ασάλευτο
3	Μπρούμυτα, σ' ένα χώμα που κι η πιο μικρή ανεμώνα
		του θα 'φτανε να πικράνει τον αέρα του Αδη
4	(Το 'να χέρι μπρος, έλεγες πολεμούσε ν' αρπαχτεί απ' το
		μέλλον, τ' άλλο απ' την έρμη κεφαλή, στραμμέ-
		νη με το πλάι,
5	Σα να θωρεί στερνή φορά, μέσα στα μάτια ενός ξεκοι-
		λιασμένου αλόγου, σωρό τα χαλάσματα καπνίζοντας)
6	Κει τους απάλλαξε ο Καιρός. Η φτερούγα η μια, η πιο
		κόκκινη, κάλυψε τον κόσμο, την ώρα που η άλλη, α-
		βρή, σάλευε κιόλας μες στο διάστημα,
7	Και καμιά ρυτίδα ή τύψη, αλλά σε βάθος μέγα
8	Το παλιό αμνημόνευτο αίμα που αρχινούσε με κόπο να
	χαράζεται, μέσα στη μελανάδα τ' ουρανού
9	Ήλιος νέος, αγίνωτος ακόμη,
10	Που δεν έσωνε να καταλύσει την πάχνη των αρνιών από
		το ζωντανό τριφύλλι, όμως πριν καν πετάξει αγκάθι
		αποχρησμοδοτούσε το έρεβος...
11	Κι απαρχής Κοιλάδες, Όρη, Δέντρα, Ποταμοί,
12	Πλάση από γδικιωμένα αισθήματα έλαμπε, απαράλλαχτη
		κι αναστραμμένη να τη διαβαίνουν οι ίδιοι τώρα, με
		θανατωμένο μέσα τους το Δήμιο,
13	Χωρικοί του απέραντου γαλάζιου!
14	Δίχως μήνες και χρόνοι να λευκαίνουν το γένι τους, με
		το μάτι εγύριζαν τις εποχές, ν' αποδώσουν στα πράγ-
		ματα το αληθινό τους όνομα,
15	Και στο κάθε βρέφος που άνοιγε τα χέρια, ούτε μια ηχώ,
		μοναχά το μένος της αθωότητας που ολοένα δυνά-
		μωνε τους καταρράχτες...
16	Μια σταγόνα, καθαρού νερού, σθεναρή πάνω απ' τα βά-
		ραθρα, την είπανε Αρετή και της έδωσαν ένα λιγνό
		αγορίστικο σώμα.
17	Όλη μέρα τώρα η μικρή Αρετή κατεβαίνει κι εργάζεται
		σκληρά στα μέρη όπου η γη από άγνοια σήπονταν, κι
		είχαν οι άνθρωποι ανεξήγητα μελανουργήσει,
18	Αλλά τις νύχτες καταφεύγει πάντα εκεί ψηλά στην αγκα-
		λιά του Όρους, καθώς μέσα στα μαλλιαρά στήθη του
		Αντρός.
19	Και η άχνα που ανεβαίνει απ' τις κοιλάδες, έχουν να κά-
		νουν πως δεν είναι λέει καπνός, μα η νοσταλγία που
		ξεθυμαίνει από τις χαραμάδες του ύπνου των Γενναίων.  Ο. ΕΛΥΤΗΣ (Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό)

To τέλος (;) της αθωότητας και το τίμημα της μεγαλοφυίας

Το κορίτσι με το σκουλαρίκι    ΤΡΕΙΣΥ ΣΕΒΑΛΙΕ  μυθιστόρημα 

Η Χριτ υπηρέτρια του Ολλανδού ζωγράφου Βερμέερ 17ος αι. ,  νομίζει ότι θα τα βγάλει πέρα με την τρομερή πεθερά του, τη νευρική γυναίκα του και τη ζηλόφθονη υπηρέτριά τους.

Η εξυπνάδα της Χριτ, η γοητεία του ζωγράφου θα σημάνουν το τέλος της αθωότητας και θα επισημάνουν το τίμημα της μεγαλοφυίας.

Τα ξένα μαργαριτάρια, που η Καταρίνα της δίνει περιφρονητικά εκτελώντας την επιθυμία του συζύγου της, εκείνη δεν θα τα φορέσει ποτέ ως γυναίκα χασάπη. Είκοσι φιορίνια ,δεκαπέντε του χρέους προς τον σύζυγο που την αγόρασε από υπηρέτρια των Βερμέερ για κείνον και πέντε για την ίδια που πρέπει να κρύψει σα θησαυρό τέχνης.
Το βιβλίο εστιάζει στις λεπτομέρειες του κόσμου της στιγμής, των χρωμάτων, της τέχνης. Διδάσκει με ελευθερία την άλλη όψη της τέχνης, τη στέρηση, την προσμονή, το ένα άγγιγμα και τη βεβαιότητα στην παραδοχή πως μια υπηρέτρια δεν μπορεί να φοράει μαργαριταρένιο σκουλαρίκι ούτε καν σε έναν πίνακα που αιχμαλωτίζει το βλέμμα της.

Ένα πανέμορφο πρόσωπο, ταγμένο να υπηρετεί την ύψιστη Αισθητική (Σκάρλετ Γιόχανσον), προσλαμβάνεται ως... υπηρέτρια στη δούλεψη της οικογένειας του διάσημου ζωγράφου.  Με την εύνοια της οικονομικής εξουσίας ο ζωγράφος  θα πάρει με το μέρος του την πεθερά του και από κοινού θα κοροϊδέψουν τη γυναίκα του. Έτσι, τα αισθήματα και οι βαθμοί συγγένειας παραμερίζονται, προς όφελος του συμφέροντος και του χρήματος. Κι όμως όλα αυτά τα εμπόδια, οι ταχυδακτυλουργίες, οι σκευωρίες, οι συνωμοσίες, αλλά και οι μικρές παρασπονδίες, είναι που δημιουργούν τις προϋποθέσεις να συντελεστεί το καλλιτεχνικό θαύμα. Ο ζωγράφος εμπνέεται από την... παρανομία. Γιατί η ομορφιά είναι παράνομη και φτηνή. Τρέχουσα, σχεδόν αόρατη και καθημερινή. H μετατροπή της σε καλλιτεχνικό έργο πολλαπλασιάζει την αγοραστική αξία της. Το φτηνό γίνεται ακριβό και το καθημερινό αθάνατο και μοναδικό.

H αριστοτεχνική καλλιγραφία τού περιβάλλοντος χώρου, αποτυπωμένη από τον φακό τού αρχιμάστορα Εντουάρντο Σέρα (η καλύτερη φωτογραφία προορισμένη για ένα Όσκαρ) σε μια διαρκή αντιπαράθεση με την απίστευτη πρωτογενή ομορφιά αυτής της φτηνής... κοπέλας. H νεκρή (ανθρώπινη) φύση να επιτίθεται, να ευτελίζει, να φθονεί και να ταπεινώνει τη ζωντανή, ανυπότακτη φύση. Και, στο τέλος, ο καλλιτέχνης να αιχμαλωτίζει την ομορφιά στον πίνακά του και να την πουλάει στον χορηγό για να στολίσει το πολυτελές κενοτάφιό του. Ευλογία και κατάρα μαζί. Γιατί, όσο και μεγάλος να είναι ο καλλιτέχνης, το έργο του δεν θα ξεπεράσει ποτέ το αληθινό θαύμα της Φύσης!

Ξαναδιαβάζοντας την Παλατινή Ανθολογία

 ΜΕΛΕΑΓΡΟΣ από τα Γάδαρα της Συρίας
Ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα να κάνει μια συλλογή λυρικών και ερωτικών ποιημάτων ήταν ο Μελέαγρος που γεννήθηκε στη Συρία το 140/120π.Χ. και πέθανε στην Κω το 60 π.Χ.Τη συλλογή του την ονόμασε ''Στέφανο'' γιατί παρομοιάζει κάθε ποιητή από τους 48 έως 55 που περιέλαβε , με ένα λουλούδι. Η ονομασία ανθολογία προήλθε από το στεφάνι με τους ποιητές που έπλεξε (Ανύτη, Μοιρώ, Σαπφώ, Μελανιππίδη, Σιμωνίδη, Νοσσίδα, Ριανό, Ήριννα, Αλκαίο, Καλλίμαχο, Ευφορίωνα, Εύφημο, Δαμάγητο, Διοσκορίδη, Ηγήσιππο, Ανακρέοντα, Αρχίλοχο, Ερμόδωρο...). Μερικά ανώνυμα επιγράμματα  φαίνεται να προέρχονται από συλλογές του 3ου και 2ου αι. ή από επιτύμβιες και αναθηματικές στήλες που τα κατέγραψε ο ίδιος ο ΜΕΛΕΑΓΡΟΣ στα διάφορα ταξίδια του.

VII 419
Αθόρυβα διάβαινε ξένε. Στους ευσεβείς ανάμεσα ο γέρος
τον οφειλόμενον ύπνο κοιμάται,
του Ευκράτη ο Μελέαγρος, που στόλισε
τον γλυκοδάκρυτον Έρωτα μαζί με τις Μούσες
και τις χαρούμενες Χάριτες.
Η θεογέννητη Τύρος τον άνδρωσε κι η ιερή γη των Γαδάρων.
Κι η Κως , των Μερόπων η αγάπη, πρεσβύτη τον γεροκόμησε.
Μ΄αν είσαι Σύρος Σαλάμ. κι αν είσαι Φοίνικας
Ναίδιος. Κι αν είσ΄ Έλληνας, Χαίρε.
Το ίδιο και συ πες.


Μέροπες= οι έχοντες έναρθρη φωνή,οι εφήμεροι, οι άνθρωποι.
Μελέαγρος= μέλας(μαύρος)+αργός(λαμπρός, γυαλιστερός, άσπρος)

EL GRECO

Τι σκέφτονται αυτά τα μάτια;

Λίγο πριν ο διάσημος ζωγράφος Δομήνικος Θεοτοκόπουλος αντιμετωπίσει την ισπανική Ιερά Εξέταση, μνημονεύει τα αγωνιώδη νεανικά χρόνια στην πολιορκούμενη από τους Ενετούς Κρήτη, τη μαθητεία του δίπλα στον Τιτσιάνο στη Βενετία, και την καλλιτεχνική του καταξίωση στο Τολέδο, η οποία συνέπεσε με τη μοιραία σύγκρουση με τον ιερωμένο Νίνο ντε Γκεβάρα.

Η ταινία του Γ. ΣΜΑΡΑΓΔΗ  αναφέρεται στην περιπετειώδη ζωή και την έντονη προσωπικότητα του μεγάλου Έλληνα καλλιτέχνη, Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Νικ Ασντον) ευρύτερα γνωστού ως El Greco.

Βρισκόμαστε στο 1566, στην ιδιαίτερη πατρίδα του ζωγράφου την Κρήτη, που βρίσκεται υπό την κατοχή των Ενετών. Ο πατέρας του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου είναι αντάρτης και μάχεται τους κατακτητές, ενώ ο νεαρός καλλιτέχνης απολαμβάνει ήδη μεγάλη φήμη και επιτυχία.

Μέσα σ΄ αυτήν την πραγματικότητα, ο Γκρέκο προσπαθεί να συμφιλιώσει την Κρητική του υπερηφάνεια με τον προφανή μαγνητισμό που ασκεί πάνω του η Βενετία, το κέντρο του καλλιτεχνικού κόσμου. Στην Βενετία ο Γκρέκο θα συναντήσει τον Ισπανό ιδεαλιστή ιερωμένο Νίνο ντε Γκεβάρα, γεγονός που θα αποβεί καθοριστικό για τη ζωή του. Ο Γκεβάρα γοητεύεται από το ταλέντο του Έλληνα ζωγράφου και τον θαυμάζει, αν και διαφωνεί με την ιδιότυπη στάση του σε ό,τι αφορά την τέχνη και τον Θεό. Ο  Γκεβάρα, ως Μέγας Ιεροεξεταστής ,στέλνει αλόγιστα ανθρώπους στην πυρά. 

Το φως θα νικήσει το σκοτάδι;

\

«Μικρά Αγγλία»

Κρυφοκοιτάζοντας τη ζωή των ναυτικών 

αλλά και των γυναικών στο νησί της Άνδρου

ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΥΣΤΙΑΝΗ

μυθιστόρημα                                  ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ 

                                                             τανία

                                      

Δεν είναι μόνο πώς φτιάχνεται ένα πλοίο. Είναι και πώς φτιάχνεται ένα ξύλινο ταβάνι σπιτιού. Η θάλασσα ανάμεσα.  Θαλασσοφαγώνονται ζωές ανδρών και γυναικών.

Πόσες αξίες της παράδοσής μας ρήμαξαν ζωές;

Πόσοι κρυφοί έρωτες έγιναν λάθη και πάθη  ζωής;

Στον πλαταγισμό των κυμάτων ο αναγνώστης του μυθιστορήματος

και ο θεατής της ταινίας δίνει τις προσωπικές του απαντήσεις.