Σάββατο 25 Μαρτίου 2023

Οι δύο πλευρές του Αιγαίου ( anthologio διαγωνισμός ποίησης στα τουρκικά)

 



Οι δυο πλευρές του Αιγαίου

Η ιστορία βεβαίως και γράφει τους λόγους.

Για τους Έλληνες η Μικρά Ασία είναι καταστροφή ,

αν και για εμάς είναι το τίμημα της ελευθερίας.

Ο οποιοσδήποτε ό τι κι αν λέει, οι αναχωρήσεις διακριτικά δεν έγιναν.

Ούτε σφαίρα.

Ούτε θάνατος.

Με σιωπηρή ευγένεια περπατούσαν

και έκαιγαν τις σκιές τους.

Ελπίδες,

στο  σκοπό παραδοσιακού τραγουδιού

σκορπίζονταν από τα χείλη του πρόσφυγα στον άνεμο.

Μπροστά τους η θάλασσα,

ένα μικρομέγαλο μιας σπιθαμής νησί

και τ΄ αστέρια που πέφτουν από  τον ουρανό

ψίχουλα στις παλάμες τους απέμειναν.

Ούτε  αγαθά, ούτε περιουσία

μια πυρκαγιά πια η ελευθερία.

Σκυφτοί σαν να λύγισαν μπρος στης μοίρας τ΄ ανάστημα

πέραν της θάλασσας προχωρούσαν.

Φυσικά πάλι ο ήλιος θ΄ ανατείλει,

αν οι νύχτες παρέμεναν νύχτες

κι αν ο πόνος παρέμενε πόνος,

όμως πλέον η ζωή διέσχισε το Αιγαίο.  

Χρόνια γι΄ αυτούς το Φεγγάρι ακόμη ανατέλλει

στις πλαγιές του Αϊβαλίου[1],

ενώ τ΄ αστέρια γλιστρούν από τα βουνά της Μυτιλήνης

στην αγκαλιά της ημισελήνου.

Αν του ουράνιου τόξου το ένα του άκρο είναι εκεί,

το άλλο είναι εδώ.

Η  μέρα

ομοίως και στις δυο πλευρές

δύει στου γαλάζιου τη φλόγα. 

Τα γεράνια στις γλάστρες και

η χαρακτηριστική απογευματινή ηρεμία

στους καθρέφτες και των δύο πλευρών ανακλάται.

Καθώς χτυπά ο λόντος τις ακτές του Αϊβαλί

φωσφορίζουν των προσφύγων οι φλεγόμενες ελπίδες

και το απόμερο νησί κτυπά η σκιά των ελαιοκλάδων.

Με αφρισμένα λευκά κύματα καθώς μορφάζει

γελώντας ο Ποσειδώνας ίσως να είναι κοινό αυτό που αισθανόμαστε.

Μεταξύ μας μια χούφτα θάλασσα και καταμεσής της,

οι κοινές σκιές μας που κολυμπούν.

Εμείς στη φουρτούνα.

Εμείς στη βροχή.

Γείτονες είμαστε, μην κοιτάς

που πότε πότε δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε!

Στην πραγματικότητα από κοινού

στην αρμύρα της θάλασσας

και στο αγιάζι του χειμώνα είμαστε.

Ούτε το χρώμα των δακρύων διαφορετικό είναι,

Ούτε της γλώσσας ο στεναγμός.

 Δέρνοντας τις ακτές τα κύματα

 ακόμη κι αν δεν το καταλάβαμε κι αυτά

τα ίδια τραγούδια τραγουδούν.

Καθώς το Αιγαιοπελαγίτικο φεγγάρι αγκαλιάζει με νοσταλγία

που καίει το στήθος το φεγγαρόφως

όσο υπάρχουν άνθρωποι που πάντα βρέχονται,

ας υπάρχει κι ας κρατάει πάντοτε ο Ήλιος

του πρόσφυγα τα τραγούδια νοσταλγίας στους ορίζοντες.

 14.08.2017, Αϊβαλί, Η.HikmetEsen

[ μετάφραση από την τουρκική γλώσσα, ένας ελληνολάτρης του Αιγαίου που μοιράζεται στα δυο Π.Κ.]

[1] Οι Κυδωνίες κατοικήθηκαν από το 1500 π. Χ. και μετονομάστηκαν σε Αϊβαλί από την τουρκική λέξη ayva που σημαίνει κυδώνι.

21 -3-2023 για μια ημέρα ποιητές Β2, Γ2


Η ποίηση είναι η αιτία που φέρνει το κάθε τι από το μη είναι στο είναι. ΠΛΑΤΩΝΑΣ

«διο ευφυούς η ποιητική εστιν ή μανικού· τούτων γαρ οι μεν εύπλαστοι οι δε εκστατικοί εισίν».
Η τέχνη της ποίησης είναι έργο του προικισμένου μάλλον παρά του μανικού καλλιτέχνη, γιατί ο πρώτος είναι ο επιδέξιος μιμητής, ενώ ο δεύτερος κατέχεται από ενθουσιασμό και του λείπει η ψυχική ηρεμία). ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Η ποίηση είναι το καταφύγιο που…………………………. ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ 

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ συμπλήρωσαν: που μας φωτίζει/ψάχνουμε/αναζητούμε/λησμονούμε/ξεφεύγουμε/ηρεμούμε/ απομονωνόμαστε...

Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη………………….. ΣΕΦΕΡΗΣ

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ συμπλήρωσαν: ύπαρξη/ψυχή/ σοφία/ζωή/φύση/σκέψη/ευαισθησία/καθημερινότητα....

Η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας. ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ

Η ποίησις είναι ανάπτυξις στίλβοντος ποδηλάτου. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ

Είναι παράξενο πώς γράφει κανείς ποιήματα. ΣΕΦΕΡΗΣ

μια φράση του Πεσσόα:

Ο άνεμος φυσάει
έτσι όπως τον άκουσε ο Όμηρος,
ακόμα, κι αν δεν υπήρξε ποτέ.

«Η επίμονη προσπάθεια που χρειάζεται για να δημιουργηθεί ακόμα κι ένα καλό σύντομο ποίημα υπερβαίνει τη δημιουργική ανικανότητα, την ευτέλεια της κατανόησης, τη ματαιότητα της ειλικρίνειας, τη διαταραγμένη έλλειψη της φαντασίας, που χαρακτηρίζει την εποχή μας. Όταν ο Μίλτον έγραφε ένα σονέτο, έγραφε σαν η ζωή του να εξαρτιόταν από αυτό και μόνο το σονέτο» τόνιζε ο Πεσσόα για την ανάγκη του λογοτέχνη ή του ποιητή να είναι πάντα μπροστά και πέρα από τον χώρο και τον χρόνο όπου έζησε.

Κική Δημουλά

«Βαδίζεις σε μιαν έρημο. Ακούς ένα πουλί που κελαηδάει. Όσο κι αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί στην έρημο, ωστόσο εσύ είσαι υποχρεωμένος να ……………………………………….. Αυτό είναι η ποίηση».

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ συμπλήρωσαν: να ευχαριστηθείς το κελάηδισμά του / να το αγαπήσεις/ να αιωρηθείς/να το ακολουθήσεις/ να ενδώσεις/να το θαυμάσεις/να ονειρευτείς/ψάξεις/ακούσεις/ να συνεχίσεις/....

Η αγωνία του Μανόλη Αναγνωστάκη, αγωνία ποιητική, πολιτική και υπαρξιακή συνάμα, Το θέμα είναι…………………………

Καλά φάγαμε, καλά ήπιαμε

 καλά τη φέραμε τη ζωή μας ως εδώ

μικροζημιές και μικροκέρδη συμψηφίζοντας

 Το θέμα είναι……………………….  

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ συμπλήρωσαν: το αύριο/ τι μάθαμε/τι θ απογίνουμε/ να περνάμε καλά/η ανταπόκριση στις δυσκολίες της ζωής/η συνέχεια...

Η Ποίηση σε οποιαδήποτε μορφή της, επική, λ……………., δραματική, είτε μιλάει για την ομορφιά είτε για τους ανθρώπινους εφιάλτες, είτε για τον έρωτα και το φως είτε για το σκοτάδι και το θάνατο,  είναι για τον χειμαζόμενο άνθρωπο της εποχής μας όπλο άμυνας και επίθεσης ταυτόχρονα.  «Σαν  π ρ ό κ ε ς πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις/  Να μην τις παίρνει ο άνεμος»

 Μήπως τούτη η εποχή, η σκληρή και η απάνθρωπη, «δεν είναι εποχή/ για ποίηση/κι άλλα παρόμοια»; Ή πάλι, μήπως τώρα είναι η εποχή που χρειαζόμαστε την Ποίηση περισσότερο από κάθε άλλη φορά;

Ναι.  Χρειαζόμαστε την Ποίηση για να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας.  Χρειαζόμαστε την Ποίηση για να μας παρηγορήσει και να μας δώσει κουράγιο και δύναμη.  Χρειαζόμαστε την Ποίηση για να ………………………………………………….

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ συμπλήρωσαν: για να ζήσουμε/ για να βρούμε φως στο σκοτάδι/ για να ανακουφιστούμε...

Φωνές

Τη νύχτα

Μακρινές φωνές

Μάνας τρελής στους έρημους δρόμους

Κλάμα παιδιού χωρίς απάντηση

Σαν τρυπημένες σάπιες σημαίες

Εφιάλτες

Στα σιδερένια κρεβάτια

Όταν το φως λιγοστεύει                                                    

Τα ξημερώματα.

(Μα ποιος με πόνο θα μιλήσει για όλα αυτά;)

Χρειαζόμαστε την Ποίηση περισσότερο από ποτέ, γιατί «[…] ο σύγχρονος κόσμος που ζούμε, ο τυραννισμένος από το φόβο και την ανησυχία, τη χρειάζεται την ποίηση.  Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα – και τι θα γινόμασταν αν η πνοή μας λιγόστευε;».

 «Να γιατί γράφω» – έχει πει ο Οδυσσέας Ελύτης

 «Γιατί η ποίηση αρχίζει από εκεί που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος. Είναι η λήξη μιας ζωής και η έναρξη μιας άλλης, που είναι η ίδια με την πρώτη αλλά που πάει πολύ βαθιά, ως το ακρότατο σημείο που μπόρεσε ν’ ανιχνεύσει η ψυχή, στα σύνορα των αντιθέτων, εκεί που ο ……………..κι ο ……………. αγγίζονται».

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ συμπλήρωσαν: ο καλός κι ο κακός/ο χρόνος και ο χώρος/ ο πόνος κι ο έρωτας/ο άνθρωπος κι ο άνθρωπος/ο ουρανός κι ο αέρας...

«Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ και μυρσίνη συ δοξαστική μη παρακαλώ σας μη λησμονάτε τη χώρα μου! …Τα πικρά μου χέρια με τον κεραυνό τα γυρίζω πίσω απ’ τον καιρό τους παλιούς μου φίλους καλώ με φοβέρες και μ’ αίματα»!

Τι είναι για σας σήμερα ποίημα; Τι συμβολίζει;

ΔΗΜΟΥΛΑ : Είναι ένα «σήμερα». Ένα σήμερα, που ελπίζει ότι θα είναι κι' ένα «αύριο», με αναγνωρισμένες τις αγαθές παρεμβάσεις του, ώστε να μην είναι όλα μονόδρομος... Συμβολίζει επίσης, έναν ακόμα άνθρωπο μέσα στους τόσους, με μια πιο ευδιάκριτη ιδιαιτερότητα απ' αυτές που διαθέτει ο κάθε άνθρωπος που προορίζεται να κοινοποιείται και να περνάει τη δοκιμασία του μετεωρισμού της, πάνω από το αν έχει νόημα ή όχι η ύπαρξή της. Πιο συγκεκριμένα, χαρακτηρίζει έναν άνθρωπο που μάχεται να δώσει στα πράγματα διαστάσεις που δεν έχουν, ή και να ξεκαθαρίσει τη θολή μορφή τους, εφαρμόζοντας μια άλλη, επίσης θολή μέθοδο, όπως είναι αυτή του ποιητικού λόγου, ίσως πιο παρήγορη ως βραδύτερα θνητή.

Γιώργου Παυλόπουλου, «Τί είναι ποίηση»

Το μόνο που ξέρω είναι πως ο Ποιητής ήταν πάντα ένας αφοσιωμένος της Ζωής. Είτε τον γεμίζει χαρά, είτε τον θλίβει η Ζωή, είτε τον πάει στον Ουρανό, είτε τον κατεβάζει στην Κόλαση, αυτός μένει πάντα ο αφοσιωμένος της.

Η Ποίηση λοιπόν είναι πράξη ερωτική; Ή μήπως πράξη απόγνωσης; Ή μήπως και τα δύο: Πράξη ερωτική και συνάμα πράξη απόγνωσης.

Και τί είναι τελικά το Ποίημα;

Ίσως είναι το νόμισμα που σφίγγει στα δόντια του ο Ποιητής για να μπει στη βάρκα του Θανάτου. Με αυτό θα πληρώσει για το μέγα θαύμα που αξιώθηκε και που δεν είναι άλλο από την ίδια τη ζωή.

Αλλά και όλη η μνήμη του κόσμου χωράει μέσα στην Ποίηση. Ή τουλάχιστον αυτή τη μαγική εντύπωση μας δίνει η τέχνη της Ποίησης. Πως όσα έχουν χαθεί και κείνα που θα έρθουν και θα περάσουν και θα χαθούν θα μείνουν για πάντα μέσα στην Ποίηση. Θα μείνουν για πάντα μέσα στην Ποίηση «όσο κι αν είναι λίγα αυτά που σταματιούνται»  όπως θα έλεγε ο Αλεξανδρινός.

 ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ του Β2, Γ2

Για μένα ΠΟΙΗΣΗ είναι…………………………………………………

ΕΚΦΡΑΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ/ ΤΡΟΠΟΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ/ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕ ΛΕΞΕΙΣ/ΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙ ΨΥΧΗΣ/ΚΑΤΙ ΑΛΛΟΚΟΤΟ/ ΚΑΤΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟ/ΕΜΠΝΕΥΣΗ/ ΔΥΝΑΜΗ/Η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ ...

 

 


 

 

 

 





 



 

 

 

 

Δευτέρα 6 Μαρτίου 2023

Ο Πλόκαμος της Αλταμίρα, ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ

 Το σπήλαιο της Αλταμίρα  στην Κανταβρία ΙΣΠΑΝΊΑΣ θεωρείται 

η «Καπέλα Σιξτίνα της λίθινης εποχής»  περίπου 16.000 χρόνια πριν


 Α. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ , Ο ΠΛΟΚΑΜΟΣ ΤΗΣ ΑΛΤΑΜΙΡΑΣ (1936 – 1937)

 

 

2

Λίγα κοσμήματα στη χλόη. Λίγα διαμάντια στο σκοτάδι. Μα η πεταλούδα που νύκτωρ εγεννήθη μάς αναγγέλλει την αυγή, σφαδάζουσα στο ράμφος της πρωίας.

 

 

3

Η ποίησις είναι ανάπτυξι στίλβοντος ποδηλάτου. Μέσα της όλοι μεγαλώνουμε. Οι δρόμοι είναι λευκοί. Τ’ άνθη μιλούν. Από τα πέταλά τους αναδύονται συχνά μικρούτσικες παιδίσκες. Η εκδρομή αυτή δεν έχει τέλος.

 

 



6

Η σιωπή λικνίζεται στην αμμουδιά. Τα πόδια της πατούν στην κυανή, στην άνευ έρματος ακρογιαλιά θαλάσσης που καθεύδει.

 

 

7

Τα βήματά μου αντηχούν στη βελουδένια στρώσι της σκιάς μου.

 

 

8

Κρυφή μου ελπίδα στα βουνά, καλημερίζω την ηχώ σου.

 

 

 

12

Ακόμη λίγη θάλασσα, ακόμη λίγο αλάτι. Έπειτα θάθελα να κυλισθώ

στην αμμουδιά μαζί σου.

 

16

Οι τοίχοι, λεν, έχουν αυτιά – μα οι ψίθυροι ζουν και πεθαίνουν και στα φύλλα.

 

 

18

Πάρε την λέξι μου. Δώσε μου το χέρι σου.

 

 

19

Ενατενίζω. Μια καμπάνα τήκεται μπροστά μου.

 

 

20

Ράμφος εγώ. Εσύ, ολόκληρη μια νύχτα με αναπαλμούς και φώσφορο μεδούσης. Έπειτα αποκοιμήθηκες κι όταν πια ξύπνησες, πάλι με κοίταξες, όπως κοιτάζει ένα παιδί μιά στήλη.

 

 

21

Η δριμύτης της ανοίξεως είναι φιλί πούχω στο στόμα.

 

 

 

24

Ό,τι σαλπίζει δεν βοά και δεν περιτυλίσσεται σα νάταν φίδι.

 

 

 

28

Τώρα που η πόλις μετανάστεψε, καθίζει η μνήμη της πομπής και αναστενάζει εμπρός εις τους κενούς και ηλιοκαείς τροχιοδρόμους.

 


30

 

Εαρινοί καταυλισμοί ονείρων εν εγρηγόρσει – των κατευθύνσεων οι ώρες σαν σαύρες της αυγής.

 

 

 

33

Ο άνεμος όταν φυσά, οι καλαμιές γεμίζουν αυλητρίδες.

34

Στην βουνοκορφή δεσπόζουν τροχαλίαι. Στην πεδιάδα περιστρέφονται ελαιοτριβεία και η διαρκής παραγωγή των λατομείων, συγκρίνεται μ’ εκβραχισμούς των σχιστολίθων. Μεσ’ στο λιοπύρι περιίπτανται κορυδαλλοί και όσοι κοιτούν το χάλυβα να λυώνη, μοιάζουν με ιππείς που ξαφνικά πεζεύουν μπρος σε βρύση.

35

Μέσα στα τζένερα εμφωλεύει η σπίθα. Κρωγμοί αντηχούν κάτω απ’ τα φύλλα, και σχίζουν τον άσπιλο χασέ της νύχτας. Μα πριν ακόμη ξημερώσει, μεσουρανούν οι θρύλοι κ’ η σπίθα αποκαλύπτεται και λάμπει. Έπειτα σβήνει μονομιάς – μα ξαφνικά στην θέσι της αλέκτωρ αλαλάζει.

                                                                      Ανδρέας Εμπειρίκος, Ενδοχώρα (1934 – 1937)