ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ -ΠΑΡΑΔΟΞΑ

 δίλημμα< δις+ λαμβάνω      παράδοξο< παρά=πέρα+ δοκέω-ω

Δίλημμα του σκαντζόχοιρου 

Μία κρύα χειμωνιάτικη μέρα, μία ομάδα σκαντζόχοιρων προσπαθούσαν να βρουν λύση για να ζεσταθούν. Το προηγούμενο βράδυ μάλιστα είχε πεθάνει από το κρύο ένας σκαντζόχοιρος. Ωστόσο, λόγω των αιχμηρών τους αγκαθιών, τραυμάτιζε ο ένας τον άλλον, με αποτέλεσμα να απομακρυνθούν για να μην τραυματιστούν περισσότερο.Ο ΣΟΠΕΝΧΑΟΥΕΡ  κι ο ΦΡΟΫΝΤ  χρησιμοποίησαν αυτή την αναλογία για να περιγράψουν το πώς αντιλαμβάνονται την κατάσταση στην οποία περιέρχεται ένα άτομο όταν καλείται να αναπτύξει κάποια σχέση με άλλα. 

ΛΥΣΗ η εσωστρέφεια;

Δίλημμα του ΕΥΘΥΦΡΟΝΑ:   ΠΛΑΤΩΝ

α. Οι θεοί αγαπούν ό,τι είναι καλό επειδή είναι καλό, τότε οτιδήποτε είναι καλό είναι καλό ανεξάρτητα από το τι νιώθουν οι θεοί για αυτό.

β. κάτι είναι καλό επειδή το αγαπούν οι θεοί, τότε θα μπορούσαν πολύ απλά να αγαπήσουν κάτι άλλο εξίσου, που δεν θα ήταν καλό.

ΛΥΣΗ: υπάρχει θεολογική ηθική; 

Ο Αχιλλέας και η χελώνα: ΖΗΝΩΝ

Έχουμε δύο δρομείς, τον Αχιλλέα, που τρέχει γρήγορα, και τη χελώνα, που πάει πιο αργά από τον Αχιλλέα, οι οποίοι συμμετέχουν σε αγώνα δρόμου. Μιας και η χελώνα είναι πιο αργή της χαρίζεται ένα προβάδισμα από τον Αχιλλέα, το οποίο όμως φαίνεται να επιδρά καθοριστικά στο να νικά πάντα η χελώνα, όσο μικρό κι αν είναι το προβάδισμα και όσο μεγάλη και να είναι η απόσταση που θα διανύσουν στον αγώνα δρόμου.Για να προσπεράσει ο Αχιλλέας τη χελώνα πρέπει πρώτα να φτάσει στο σημείο από το οποίο η χελώνα ξεκίνησε. Όμως αυτό δεν πρόκειται να γίνει ποτέ όσο η χελώνα συνεχίζει να προχωρά, όσο αργή κι αν είναι.

ΛΥΣΗ: Ο  γρήγορος Αχιλλέας θα φτάσει ποτέ την αργή χελώνα;

 

Η ΓΑΤΑ ΤΟΥ ΣΡΕΝΤΙΓΚΕΡ , 1935

Ο Αυστριακός φυσικός Erwin Schrödinger   παρουσιάζει μια γάτα, η οποία είναι έγκλειστη σε ένα αδιαφανές κουτί και απειλούμενη από την τυχαία εκπυρσοκρότηση ενός όπλου, έτσι  δεν  είναι ούτε ζωντανή ούτε νεκρή. Μόνο το άνοιγμα του κουτιού -η παρατήρηση- την καθιστούν οριστικά σε έναν από τους δύο κόσμους. Το νοητικό πείραμα συναντάται συνήθως σε θεωρητικές συζητήσεις για τις ερμηνείες της κβαντομηχανικής. 

ΛΥΣΗ: η  κβαντική διεμπλοκή;

ΤΕΛΙΚΑ,  

Ο Σωκράτης φτάνει σε μια γέφυρα, την οποία φρουρεί ο Πλάτων και τον παρακαλεί να τον αφήσει να περάσει. Ο Πλάτων του απαντά: “Ορκίζομαι ότι αν η επόμενη φράση που θα ξεστομίσεις είναι αλήθεια, θα σε αφήσω να περάσεις. Αν όμως είναι ψέματα, θα σε ρίξω στο ποτάμι“ Ο Σωκράτης απαντά: “Θα με ρίξεις στο ποτάμι”

Αν ο Πλάτων δεν τον ρίξει στο ποτάμι, ο Σωκράτης είχε πει ψέματα με αυτή τη φράση. Αν είπε ψέματα, λοιπόν, ο Πλάτων είναι υποχρεωμένος να τον ρίξει στο ποτάμι. Άρα, από τη στιγμή που θα τον ρίξει στο ποτάμι, ο Σωκράτης έλεγε την αλήθεια. Και αφού έλεγε την αλήθεια, ο Πλάτων πρέπει να τον αφήσει να περάσει! Και πώς να τον αφήσει να περάσει από τη στιγμή που ο Σωκράτης είπε ότι θα τον ρίξει στο ποτάμι και ο Πλάτων δε θα το κάνει;