Κυριακή 25 Μαΐου 2025

Η χώρα του ΠΟΤΈ-ΠΟΤΈ και το ξυράφι του ΟΚΑΜ (αρχή της απλούστευσης)


Στη χώρα του ΠΟΤΕ΄- ΠΟΤΈ ζούσαν όλα τα παιδιά που δεν ήθελαν να μεγαλώσουν. Το μόνο που χρειάζεσαι για να πετάξεις μαζί τους στον κόσμο της μαγείας και της περιπέτειας είναι αθώο παιδικό μυαλό, πίστη, εμπιστοσύνη και. . . νεραϊδόσκονη! Με το ξυράφι του ΟΚΑΜ κόβεις όλα τα παραπανήσια, θεωρητικά στοιχεία.



Οι οντότητες δεν πρέπει να πολλαπλασιάζονται αν δεν είναι απαραίτητο. (αρχή της απλούστευσης) 

Η αρχή αυτή πρωτοδιατυπώνεται από τους Πυθαγόρειους και μετά από τον Άγγλο Φραγκισκιανό μοναχό Γουλιέλμο του  Οκαμ  1287-1347 .  Στα Ελληνικά διατυπώνεται ως εξής "τῶν μὲν Πυθαγορείων ... παρακέλευσμα ἦν ...... δι' ἐλαχίστων καὶ ἁπλουστάτων ὑποθέσεων ἐπειδὴ δὲ καὶ τοῖς κλεινοῖς Πυθαγορείοις" και "δεῖν γὰρ ἐπ' ἐκείνων καὶ αὐτὸν παρακελεύεσθαι τὸν Πυθαγόραν ζητεῖν ἐξ ἐλαχίστων καὶ ἁπλουστάτων ὑποθέσεων δεικνύναι τὰ ζητούμενα·"

 Στα Λατινικά  Pluralitas non est ponenda sine necessitate  

Όταν δύο θεωρίες παρέχουν εξίσου ακριβείς προβλέψεις, πάντα επιλέγουμε την απλούστερη.

Η αρχή του Ξυραφιού του Όκαμ έχει αποτελέσει την έμπνευση  για «Οικονομία των αιτημάτων»

 και  για  τη 

Θεωρία της Πληροφορίας στο μήνυμα  ελαχίστου μεγέθους

ενυπάρχει και στις επιγραφές  (σε ορισμένες ιατρικές σχολές του εξωτερικού) «όταν ακούτε καλπασμό, να σκέφτεστε ‘άλογο’ και όχι ‘ζέβρα’».

 

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, που έζησε μετά τον Όκαμ διατύπωσε μία παραλλαγή του Ξυραφιού του Όκαμ. Η παραλλαγή του βραχυκυκλώνει την ανάγκη για επιτήδευση, εξισώνοντας την τελευταία με την απλότητα: Η απλότητα είναι η υπέρτατη επιτήδευση.

Εφόσον αυτή η διατύπωση είναι κάπως ασαφής, ίσως να είναι προτιμητέα αυτή του Νεύτωνα:
Δεν αποδεχόμαστε περισσότερες αιτίες για φυσικά φαινόμενα από όσες είναι ταυτόχρονα αληθείς και επαρκείς όσον αφορά την δικαιολόγηση της ύπαρξής τους.

Το Ξυράφι του Όκαμ χρησιμεύει μόνον για τον διαχωρισμό μεταξύ δύο επιστημονικών θεωριών οι οποίες κάνουν τις ίδιες προβλέψεις; 

Η απλότητα είναι ο καθοριστικός παράγοντας για την επιλογή μεταξύ δύο κατά τα άλλα ίσων θεωριών; 

 Το Ξυράφι του Όκαμ  μας προτρέπει να δεχόμαστε την απλούστερη θεωρία έως ότου έχουμε λόγους για να μην το κάνουμε.

Ο Walter του Chatton, ο οποίος ήταν σύγχρονος του Γουλιέλμου του Όκαμ, αντιτέθηκε στο Ξυράφι του Όκαμ και επινόησε το αντι-ξυράφι του: «Εάν τρεις θέσεις δεν επαρκούν για να επιβεβαιώσουν μία καταφατική πρόταση για κάποιο ζήτημα, τότε πρέπει να προστεθεί και μια τέταρτη, και ούτω καθ’ εξής».









ΟΜΩΣ η απλούστερη εξήγηση είναι η αληθέστερη ;

ΚΑΙ θα μπορούσαμε να ζήσουμε σε μία χώρα της αιώνιας νιότης, χαράς, ξενοιασιάς, χωρίς μεγαλύτερους και υποχρεώσεις ; 

 Αν αμφιβάλλεις ότι έχεις φτερά, μπορείς να πετάξεις  ; 

 

Τρίτη 13 Μαΐου 2025

Αγνωμοσύνη - Ευγνωμοσύνη (μια συλλαβή διαφορά)

 

  • Όταν δίνεις να ξεχνάς, όταν παίρνεις να θυμάσαι.(Διεθνής παροιμία) 

  • Ίσως ο Αλεξανδρινός ποιητής ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΣ  [310 π.Χ.] είχε πει τη γνωστή φράση «ουδείς αχαριστότερος του ευεργετηθέντος». 

    Αυτό ήταν το αγαπημένο ρητό του  έμπειρου πολιτικού Ανδρέα Παπανδρέου  και το είχε κορνιζαρισμένο στο γραφείο του. Υπονοούσε ότι ο  αχάριστος όχι μόνο δεν νοεί να ανταποδώσει το καλό αλλά με πλήρη αήθεια ούτε καν το αναγνωρίζει.

  • Την αχαριστία μάλιστα δεν την συγχώρεσε ούτε ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός. Μετά τη γνωστή θεραπεία των δέκα λεπρών μόνον ένας γύρισε και Τον ευχαρίστησε. Και ο Κύριος εξέφρασε το παράπονό του «Ουχί οι δέκα εκαθαρίσθησαν; οι δε εννέα που;» [Λουκ.17].

-Αξίζει σήμερα να ευεργετεί κανείς ανθρώπους από τους οποίους τελικά ενδέχεται να εισπράξει απογοήτευση, πικρία, μίσος ή κακότητα;

-Να είμαστε ευγνώμονες στους αγνώμονες γιατί μάς θυμίζουν την αξία του ευχαριστώ!

Άλλωστε Ευγνωμοσύνη δεν χρωστάμε μόνο σ’ αυτούς που μας έκαναν καλό, αλλά και σ’ αυτούς που δεν μας έβλαψαν ενώ θα μπορούσαν!

Μην μετανιώσεις γι' αυτά που έδωσες.

Άσε τους άλλους να μετανιώσουν

που δεν τα εκτίμησαν.

ΓΙΑΝΝΗΣ  ΡΙΤΣΟΣ