Τετάρτη 28 Αυγούστου 2024

Έναρθροι φθόγγοι, οἷον τ' ἐστιν.

 

    
Ο φθόγγος, κατά την γλωσσολογία, είναι η ελάχιστη ηχητική μονάδα που δύναται να αναλυθεί ένα ηχητικό γλωσσικό σημείο (λέξη). Πρόκειται δηλαδή για ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ανθρώπου να αρθρώνει και να δημιουργεί λέξεις.  Όταν η άρθρωση κυοφορείται στα σπλάχνα της κυανόλευκης Μητρίδος,  η μητρική ευθύνη κατ΄ ελάχιστον είναι  να εξασφαλίσει την Ζωή ανά τους Αιώνας.


Κατά την διάρκεια της κύησης το σπλάχνο της θα λάβει από το Αμάλθειον κέρας ως κληροδοτήματα για το σώμα, ρώμη, η ακράτητη δύναμη από την οποία παίρνει και το όνομά του ο Ερρωμενέστατος Έρως, κατά το ετυμολογικό παίγνιο του Πλάτωνα στον Φαίδρο (238c) ενώ για την ψυχή θα λάβει, έπη, μύθους, φιλοσοφία, φιλολογία και ρήσεις οδηγούς και υποχρεώσεις εκ των λοιπών δημιουργημάτων της Μητρός του.

Κατά το πέρας της κυοφορίας του θα κοινωνήσει τον κόσμο με την συνοδεία Θεών, Ημίθεων, Αμαζόνων, Κενταύρων, Μουσών, Μοιρών και Αγίων για να καταλήξει στην κολυμπήθρα του ¨αἰὲν ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων¨ (Ιλιάδα Ζ 208).



Γέννημα θρέμμα των κυμάτων, των βουνών και των λόγγων, πλείστα τα δώρα που του προσφέρθηκαν από τον Χορό Θνητών και Αθανάτων, μίσχος της ζωής γεμάτος οξυγόνο ελευθερίας εκ του αγγειακού μίσχου της κυανόλευκης Μητρίδος, θα μεγαλώσει με το «κατ΄εικόνα και καθ΄ομοίωση» Θεού και Μητρός.

Η ελληνική γλώσσα και  η ελληνική αγωγή του, θα γίνουν τα δομικά υλικά για τα δωρικά ιερά του  περιστύλια. Τα περιστύλια που θα κοσμούν τον δικό του Πρόναο και την δική του εαυτό Ακρόπολη. Περιστύλια που το γυμνό τους κατάλευκο μάρμαρο αγκαλιάζουν μπουκαμβίλιες με κόκκινα άνθη φιλότιμου. 



Σε ιωνικό ρυθμό οι Καρυάτιδες θα του θυμίζουν την υποχρέωση και την καταγωγή του. Κόρες που μπορεί να μαρμάρωσε το σώμα τους, όμως το υπερβατικό τους βλέμμα διαπερνά τον αττικό ουρανό φτάνοντας έως το υπερουράνιο σαν να στέκονται μάρτυρες επιτηρητές. Μύστες ελληνικών μυστηρίων με κρυμμένα συναξάρια που τα βράδια κρυφομιλούν με τους Αγίους εξετάζοντας ιερά βιβλία τα Σάββατα των Ψυχών και Ηλύσια πεδία.

Και τα  λόγια τους ελιξήριο! Τρικυμία πνευμάτων, οξειών και περισπωμένων, διαβρέχουν και περικόβουν το νού τους, απαστραπές αγιοσύνης και βοές κυμάτων, θεοειδείς μορφές εντελέχειας, «γής και ύδωρ», για να γεννηθεί στον αφρό της νηνεμίας του Αιγαίου το απαστράπτον «Το Εύδαιμον το Ελεύθερον,…» (Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι…).

*οἷον τ' ἐστιν = είναι δυνατό

                                                                                Παύλος Κεφάλας
                                                                               Δευτεροετής φοιτητής 
                                                                              τμήματος Φιλοσοφίας
                                                                               Πανεπιστημίου Πατρών

Τρίτη 27 Αυγούστου 2024

ΟΝΑΡ ΗΜΕΡΟΦΑΝΤΟΝ και Υστερόγραφα όνειρα

 


Υπάρχουν όνειρα που αντιπαλεύουν τη λογική, τις κοινωνικές αναπαραστάσεις, τις ασυμμετρίες και τις σχέσεις εξουσίας και τεκμηριώνονται από το ανάβλυσμα των συναισθημάτων μας, και όνειρα που πωλούνται στην αγορά, δεύτερο χέρι, συσκευασμένα σε τιμή ευκαιρίας, όνειρα ανταλλάξιμα.
Όναρ ημερόφαντον, Γυφοσανίδες και υαλοβάμβακες. Ιστορίες μεταναστών. Το μήνυμα της βροχής, Η έξωση, Στα γρανάζια της γραφής. Τράνζιτο. Επτά διαχρονικές ιστορίες που ακουμπούν και ερμηνεύουν το σήμερα, οι οποίες όμως αρδεύονται από παραποτάμια όνειρα, έτσι όπως αυτά εικονοποιούνται στην καθοριστική πρώτη. Ιστορίες ατμοσφαιρικές, αιρετικές, προκλητικές, που συμμαχούν με τον έρωτα, προσπερνούν τους δοτούς προορισμούς, συνδιαλέγονται με την αυτογνωσία, αναζητούν τη νοητή ευθεία που μας ενώνει με τον ποθητό σταθμό και συνομιλούν με τον σημαντικό άλλον που κουβαλάμε μέσα μας. Αυτόν που μας συντροφεύει στην τράνζιτο ζωή που, ακουσίως ή εκουσίως, βιώνουμε. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

ΑΙΣΧΥΛΟΣ , Αγαμέμνων

Ο χορός των γερόντων υφαίνει το κύριο νήμα του έργου. Η θέση του στην πάροδο είναι κυρίαρχη που κλιμακωτά στο τέλος του έργου με νεανικό σφρίγος θα αντιμετωπίσει, πρώτα με ισχύ λόγου  και έπειτα  χεριών, τη δύναμη του σφετεριστή της βασιλικής εξουσίας, Αίγισθο. Ο χορός, αναφέρεται στο μακρόχρονο πόλεμο που προκάλεσε η απαγωγή της βασίλισσας της Σπάρτης, Ελένης, από το γιο του βασιλιά της Τροίας Πριάμου, Αλέξανδρο-Πάρη. Η ελληνική εκδίκηση, με την αβέβαιη, για το χορό, έκβασή της, βρίσκεται σε ανάπτυξη, χωρίς όμως τη συμμετοχή των αδύναμων γερόντων που παραδέρνουν «σαν μέρας ονειροφαντασία» στίχος 80-82

τό θ᾽ ὑπεργήρων, φυλλάδος ἤδη κατακαρφομένης,
τρίποδας μὲν ὁδοὺς στείχει, παιδὸς δ᾽ οὐδὲν ἀρείων
ὄναρ μερόφα‹ν›τον ἀλαίνει.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ 

Και τι ᾽ναι ο πολύ γέροντας όταν τα φύλλα του κιτρινίζουν;

Παίρνει τους δρόμους με τρία πόδια, δεν έχει δύναμη,

σαν το παιδί, σαν όνειρο μεσημερνό πλανιέται.

 


Τα «Υστερόγραφα Όνειρα» της Βαρβάρας Νταλιάνη παρουσιάζει το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας, βασισμένο στο βιβλίο «Όναρ Ημερόφαντον» του Βασίλη Βασιλικού, στο πλαίσιο του 67ου Φεστιβάλ Φιλίππων.«Πώς θα 'ταν να ζούμε στα όνειρά μας; Πώς θα' ταν να ζούμε τα όνειρά μας; το Yστερόγραφα Όνειρα -σπονδυλωτό έργο σε ονειρική δομή- αναδεύει ανεκπλήρωτα όνειρα και ελπίδες, βασανιστικές αγάπες και διστακτικούς προορισμούς μιας χώρας και των ανθρώπων της, μέσα από μικρές ιστορίες ονειρικής καθημερινότητας και κέντρο της ένα τυπογραφείο εφημερίδας ονείρων», αναφέρεται -μεταξύ άλλων- στη σχετική ανακοίνωση του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας.

Σκηνοθεσία: Νταλιάνη Βαρβάρα  

Διανομή: Αναστάσης Γεωργούλας, Πάνος Κούγιας, Δανάη - Αρσενία Φιλίδου


Ο χορός έχει δυναμική παρουσία στον Αγαμέμνονα , όσο σε κανένα άλλο έργο της αρχαίας δραματικής ποίησης: αντιμετριέται και με την Κλυταιμνήστρα και με τον Αίγισθο, με φραστικές διατυπώσεις που ξεπερνούν το συνηθισμένο ήθος των χορών της τραγωδίας.Ο Αγαμέμνονας είναι ένα πρόσωπο που γεμίζει με τη μνεία, τη δράση και την τύχη του όλο το έργο: απ’ την αρχή κιόλας η προσμονή του προκαλεί το ενδιαφέρον, η αναφορά των ενεργειών του, στο στάδιο της εκκίνησης για την τρωική εκστρατεία, δημιουργεί την υποθήκευση κάποιας ανταπόδοσης του κακού που έκανε να θυσιάσει τη κόρη του, η προπαρασκευή του φόνου που έρχεται ως επιστέγασμα των ανυποψίαστων υποχωρήσεων του.

Η Δόνα Ροζίτα στα υστερόγραφα όνειρα, αναμετριέται με τους άλλους, τα όνειρα και την καθημερινότητά τους. Ηγείται και υποτάσσεται, υψώνεται και καταβαραθρώνεται. Χάνει τη δύναμή της εκλιπαρώντας ένα ''σ΄αγαπώ'' αλλά εξαργυρώνει  και κάτω από τη φούστα της το ''σε θέλω''.  

Και στο ημερόφαντον όναρ ο καθένας μας  ξυπνά κάθιδρος μέσα στο κυνήγι της καθημερινότητας  προσπαθώντας να συνειδητοποιήσει αν τα όνειρά μας είναι άνθυγρα και πυράντοχα στους ανταγωνισμούς και στην υποκρισία!  

υγ 1. ποιος θα εξηγήσει τα όνειρά μας χωρίς παρ-εξήγηση;

υγ 2. τα όνειρά μας χρειάζεται να κατακτήσουν ή να καταργήσουν το φεγγάρι;

υγ 3.ποιος είναι ο αρχισυντάκτης στο τυπογραφείο των ονείρων μας;