"ΔΟΥΝΑΙ ΚΑΙ ΛΑΒΕΙΝ"

Πήραμε ένα απ’ τα στενάκια που οδηγούν στο κάστρο και τυχαία φτάσαμε ακριβώς μπροστά στην Παλιά Μουσική (Τζαμί Χαλήλ Μπέη). Μάθαμε την ιστορία του κτιρίου από έναν ηλικιωμένο, που με ζήλο μας ταξίδεψε στον 16ο αιώνα και πήραμε τις θέσεις μας στον προαύλιο χώρο. Παρασκευή, 11 Αυγούστου 2016. Ο φιλόλογος Δημήτρης Παπαράλλης στεκόταν όρθιος περιμένοντας τα οικεία του πρόσωπα. «Έστησαν στο χώρο σαράντα καθίσματα», μας είπε, «πρόσθεσαν ακόμα τριάντα» και κοιτάζοντας την αυξανόμενη ροή του κόσμου, «τους ευχαριστούμε» μονολόγησε και πήρε τη θέση του για να ξεκινήσει την προσωπική του κατάδυση στο έργο του ποιητή Γιώργου Σεφέρη, του «χορηγού αισιοδοξίας» στο φετινό, 59ο Φεστιβάλ Φιλίππων.

Κάνοντας μία αναφορά στο φεγγάρι που έβλεπε απέναντί του, στάθηκε στη σχέση του ποιητή με τα αστέρια και έπειτα: «Ήμουν έφηβος ακόμα όταν με πήρε από το χέρι και μου έδειξε τον κόσμο και τον κόσμο του», εξομολογήθηκε, αναφερόμενος στη «γνωριμία» του με τον ποιητή. Αριστερά του, η φιλόλογος Χάρις Χριστοφορίδου που παρουσίασε το έργο του Παπαράλλη και δεξιά του η ηθοποιός Εύα Οικονόμου-Βαμβακά συμπλήρωνε την ομιλία του απαγγέλλοντας στίχους από ποιήματα του Σεφέρη.

«Ο ποιητής πορεύεται στο σκοτάδι. Πρέπει να αφήσεις πίσω όσα γνώρισες για να μπορέσεις να ελευθερωθείς από αυτά» και
«Ο ποιητής πρέπει να διαβάζει το ποίημά του φωναχτά, να εντοπίζει ελλείψεις… το περισσότερο υλικό σου, ψάξε στον ίδιο τόπο να το βρεις», σημείωσε κάποιους από τους κανόνες της ποίησης.

Συνέχισε μιλώντας για τις αναφορές του Σεφέρη στο ζωικό και φυτικό βασίλειο λέγοντας ότι παραπέμπει σε παγανιστή που βρίσκει έναν ένθεο τόνο μέσα στα πλάσματα της φύσης, συμπληρώνοντας ότι μπορεί να θεωρηθεί υπερβολικός, αλλά θα πάρει το ρίσκο...«Η αγάπη ανήκει σε όλα τα πλάσματα, κάτι που φανερώνεται στη ματιά τους, τη στιγμή που αντικρίζουν το θάνατο» και «πῶς σταματοῦν ξαφνικὰ κι ὅλα μαζὶ τὰ τζιτζίκια» κάποιες από τις αναφορές του στο θάνατο. Αφού υπογραμμίστηκε η εναλλαγή θανάτου και έρωτα, ο συγγραφέας μίλησε αρκετά για την αγάπη και τον ρόλο της στο έργο του Σεφέρη, λέγοντας ότι ενώ κάποιες έννοιες υποδηλώνονται και με τη χρήση άλλων λέξεων, όπως π.χ. η κακία μέσα από το στίχο: «ἡ καρδιὰ τοῦ Σκορπιοῦ», η έννοια της αγάπης δίνεται αυτούσια με την ίδια τη λέξη, γιατί «η αγάπη αφομοιώνει όλες τις αισθητοποιημένες έννοιές της». Κλείνοντας τον κύκλο της αγάπης, έκανε μία αναφορά στον Απ. Παύλο και στους στίχους του από τον Ύμνο της αγάπης, «η αγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται…», παραλληλίζοντας τα δύο έργα.


«Λυποῦμαι γιατί ἂφησα νά περάσει ἕνα πλατύ ποτάμι μέσα ἀπό τά δάχτυλά μου χωρίς νά πιῶ οὔτε μία στάλα. Τώρα βυθίζομαι στήν πέτρα», λέει ο Σεφέρης αλλά εδώ για πρώτη φορά ο Παπαράλλης σημειώνει τη μη ταύτισή του με τον ποιητή, γιατί νιώθει ότι γνωρίζοντας από μικρός το έργο του και απολαμβάνοντας τα οφέλη που αποκόμισε (λαβείν), δεν άφησε το ποτάμι να χαθεί, αλλά ότι το απήλαυσε και γι' αυτό αποδίδει ως ελάχιστο φόρο τιμής στον ποιητή αυτήν τη δουλειά του (δούναι). «Η συνάντησή μου με τον ποιητή παραμένει μοιραία», η φράση που έκλεισε την ομιλία του που βασίστηκε στο βιβλίο του: Ο έρωτας και ο θάνατος στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη (Στροφή, Μυθιστόρημα, Κίχλη).

Υ.Γ. Αν σε βγάλει ποτέ ο δρόμος σου στην πόλη της Καβάλας, φρόντισε να ανακαλύψεις τα στενά της Παναγίας και ποιος ξέρει, ίσως να έχεις την τύχη να κλέψεις λίγη απ΄ τη μαγεία κάποιου ποιητή.