ΚΑΒΑΦΗΣ- ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ- ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ

 Ο νεοπυθαγόρειος φιλόσοφος και μάγος Απολλώνιος γεννήθηκε στα Τύανα της Καππαδοκίας γύρω 15 μ.Χ.   και πέθανε 98 μ.Χ.  Ταξίδεψε στην Ανατολή (μέχρι και στην Ινδία) και φημίστηκε για τις θαυματουργικές του ικανότητες και συγκρίθηκε με τον Ιησού από τους Χριστιανούς τον 4ο αιώνα και από άλλους συγγραφείς στη σύγχρονη εποχή. Ο ΡΕΝΑΝ σημειώνει Ο Σωκράτης αφήνει τον άνθρωπο εις την γη. Ο Απολλώνιος τον μεταφέρει εις τον ουρανό! Έζησε ζωή ενάρετη, λιτή, αποποιούμενος τα υλικά αγαθά και καταδικάζοντας αυστηρά τις καταχρήσεις, τη χλιδή και την αμαρτία. Πρότεινε την καρτερία και την απλότητα. Γι’ αυτό τον αποκάλεσαν «Θείον Άνδρα».

Κ.Π.ΚΑΒΑΦΗΣ, Απολλώνιος ο Τυανεύς εν Ρόδω           [1925, 1925*]

Για την αρμόζουσα παίδευσι κι αγωγή  ο Απολλώνιος ομιλούσε μ’ έναν νέον  που έκτιζε πολυτελή οικίαν εν Ρόδω. «Ἐγὼ δὲ ἐς ἱερὸν» 5 είπεν ο Τυανεύς στο τέλος  «παρελθὼν πολλῷ ἂν ἥδιον ἐν αὐτῷ μικρῷ ὄντι ἄγαλμα ἐλέφαντός τε καὶ χρυσοῦ ἴδοιμι ἢ ἐν μεγάλῳ κεραμεοῦν τε καὶ φαῦλον.»— Το «κεραμεοῦν» και «φαῦλον»· το σιχαμερό: 10 που κιόλας μερικούς (χωρίς προπόνησι αρκετή)  αγυρτικώς εξαπατά. Το κεραμεοῦν και φαῦλον. ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ                                                                                  Η θρυλική βιογραφία του, Τα ες τον Τυανέα Απολλώνιον, γράφηκε σχεδόν δύο αιώνες αργότερα, από τον σοφιστή Φλάβιο Φιλόστρατο – «έργον λίαν αξιοπερίεργον και ανταμείβον τον αναγνώστην του. Ο Φιλόστρατος γράφει πως η μητέρα του Απολλώνιου είδε ένα όνειρο λίγο πριν από τη γέννησή του. Της παρουσιάστηκε στο όνειρό της ένας Θεός. Όταν τον ρώτησε για το μέλλον του παιδιού το οποίο θα γεννούσε, αυτός της απάντησε:-Θα γεννήσεις Εμένα ! – Και ποιός είσαι εσύ τον ρώτησε εκείνη. – Είμαι ο Π ρ ω τ ε ύ ς, ο θαλάσσιος γέρων.  Ο πατέρας του τον έστειλε σε ηλικία 14 χρόνων στην Ταρσό της Κιλικίας, δίπλα στον μεγάλο ρήτορα Ευθύδημο από τη Φοινίκη, για να τον διαπαιδαγωγήσει. Αργότερα πήγε στις Αιγές των Τυάνων, όπου μυήθηκε στη φιλοσοφία του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, του Χρύσιππου, του Επίκουρου και άλλων φιλοσόφων. Όταν πέθανε ο πατέρας του, ήταν μόλις είκοσι ετών. Μοίρασε την κληρονομιά του στους φτωχούς συγγενείς και στον αδερφό του, τον οποίο υποδέχτηκε με μεγαλοθυμία, παρά την άσωτη ζωή που έκανε και αποσύρθηκε στο ναό του Ασκληπιού στις Αιγές.   Φιλόστρατος, Τα ἐς τον Τυανέα Ἀπολλώνιον Ἐτύγχανέ τι καὶ μειράκιον νεόπλουτόν τε καὶ ἀπαίδευτον οἰκοδομούμενον οἰκίαν τινὰ ἐν τῇ Ῥόδῳ καὶ ξυμφέρον ἐς αὐτὴν γραφάς τε ποικίλας καὶ λίθους ἐξ ἁπάντων ἐθνῶν. ἤρετο οὖν αὐτό, ὁπόσα χρήματα εἴη ἐς διδασκάλους τε καὶ παιδείαν ἀνηλωκός· ὁ δὲ «οὐδὲ δραχμήν» εἶπεν. «ἐς δὲ τὴν οἰκίαν πόσα;» «δώδεκα» ἔφη «τάλαντα, προσαναλώσαιμι δ᾽ ἂν καὶ ἕτερα τοσαῦτα». «τί δ᾽» εἶπεν «ἡ οἰκία βούλεταί σοι;» «δίαιτα» ἔφη «λαμπρὰ ἔσται τῷ σώματι, καὶ γὰρ δρόμοι ἐν αὐτῇ καὶ ἄλση καὶ ὀλίγα ἐς ἀγορὰν βαδιοῦμαι καὶ προσεροῦσί με οἱ ἐσιόντες ἥδιον, ὥσπερ ἐς ἱερὸν φοιτῶντες.» «ζηλωτότεροι δὲ» εἶπεν «οἱ ἄνθρωποι πότερον δι᾽ αὐτούς εἰσιν ἢ διὰ τὰ περὶ αὐτοὺς ὄντα;» «διὰ τὸν πλοῦτον», εἶπε, «τὰ γὰρ χρήματα πλεῖστον ἰσχύει». «χρημάτων δ᾽», ἔφη «ὦ μειράκιον, ἀμείνων φύλαξ πότερον ὁ πεπαιδευμένος ἔσται ἢ ὁ ἀπαίδευτος;» ἐπεὶ δὲ ἐσιώπησε, «δοκεῖς μοι», εἶπε «μειράκιον, οὐ σὺ τὴν οἰκίαν, ἀλλὰ σὲ ἡ οἰκία κεκτῆσθαι. ἐγὼ δὲ ἐς ἱερὸν παρελθὼν πολλῷ ἂν ἥδιον ἐν αὐτῷ μικρῷ ὄντι ἄγαλμα ἐλέφαντός τε καὶ χρυσοῦ ἴδοιμι ἢ ἐν μεγάλῳ κεραμεοῦν τε καὶ φαῦλον.» Συνέβη επίσης τότε ένας νεόπλουτος και απαίδευτος νεαρός να χτίζει σπίτι στη Ρόδο και να συγκεντρώνει για το σκοπό αυτό πολύχρωμους ζωγραφικούς πίνακες και λίθους από όλες τις χώρες. Τον ρώτησε λοιπόν ο Απολλώνιος πόσα χρήματα είχε ξοδέψει για δασκάλους και μόρφωση. «Ούτε δραχμή», απάντησε. «Και για το σπίτι πόσα;» «Δώδεκα τάλαντα», είπε, «και, αν χρειαστεί, θα ξοδέψω άλλα τόσα». «Και σε τι θα σου είναι χρήσιμο το σπίτι;», ρώτησε. «Θα είναι εξαιρετικό μέρος για τη σωματική μου άσκηση, γιατί έχει μέσα και περιστύλια για περίπατο και άλση, έτσι που λίγες φορές θα χρειάζεται να πηγαίνω στην αγορά· οι άνθρωποι πάλι που θα έρχονται μέσα θα μου μιλούν με ακόμη μεγαλύτερη ευχαρίστηση, σαν να επισκέπτονται ένα ιερό.» «Οι άνθρωποι», ρώτησε ο Απολλώνιος, «εκτιμώνται πιο πολύ γι’ αυτό που είναι οι ίδιοι ή για τα υπάρχοντά τους;» «Για τα πλούτη τους», απάντησε, «γιατί αυτά έχουν τη μεγαλύτερη δύναμη». «Και για τα υπάρχοντα, νεαρέ, ποιος είναι» ρώτησε ο Απολλώνιος, «πιο ικανός φύλακας, ο πεπαιδευμένος ή ο απαίδευτος;» Επειδή εκείνος δεν απάντησε, «Μου δίνεις», είπε, «την εντύπωση, νεαρέ, πως δεν ανήκει το σπίτι σε εσένα, αλλά εσύ στο σπίτι. Όσο για μένα, αν πήγαινα σε ένα ιερό, με πολύ μεγαλύτερη ευχαρίστηση θα έβλεπα σε ένα, έστω και μικρό ιερό άγαλμα χρυσελεφάντινο παρά σε μεγάλο άγαλμα πήλινο και ευτελές».  ΤΕΛΙΚΑ, ο ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ παράδειγμα πλάνης και μαγείας  ή παράδειγμα απλότητας και αξιοσύνης;